Vogelteller in de kijker - Janneke Ackermans
De tuindeuren staan open. Ik kan me over het algemeen goed concentreren, maar de zang van Groenlingen, mezen, Merels, heggenmussen en Winterkoning maken het me op dit moment wat moeilijk. Jullie herkennen het ongetwijfeld: wat hoor ik allemaal in die heerlijke kakefonie van vogelgeluiden?
Of je nu midden in de stad loopt, door het bos, over heide of aan het strand; de oren (en ogen) staan altijd open voor vogels. Zeker nu, tijdens de maanden april en mei, kunnen we ons vogelhart meer dan ophalen. Mij maakt het heel dankbaar en heel gelukkig.
Studie Biologie
De natuur heeft altijd in mijn natuur gezeten, maar vogels hebben er tijdens mijn studie biologie een speciaal plekje in gekregen. Mijn afstudeerstage mocht ik aan Universiteit Antwerpen doen. Zes maanden het competitiegedrag van Kool- en Pimpelmezen onderzoeken. Het was meer dan geweldig. Gedrag vind ik nog altijd het allergaafst om te observeren. Ondanks dat lijstjes maken, nieuwe soorten ontdekken en het komen en gaan van soorten tijdens de seizoenen mijn hart ook sneller doen kloppen, vind ik niets zo mooi als de tijd nemen om een vogel in zijn natuurlijke gedrag te bekijken. Wat? Waarom? Hoe? Vragen die vaak onbeantwoord blijven, maar de magie zit hem in de verwondering. Dingen zien en horen die je niet had verwacht, of misschien ook wel, maar nog altijd verwonderlijk zijn.
Kinderen
Na mijn studie ging ik aan het werk in de toeristische sector. Aanvankelijk voor één seizoen, maar ik leerde er mijn (inmiddels ex) partner kennen. We kregen drie (heerlijke 😊) kinderen en runden samen een camping in de Ardennen. Er was weinig tijd voor andere dingen, het leven was vol. Op de peuterspeelzaal in Maastricht waar mijn kids naartoe gingen, hing een nestkastje. Ik informeerde bij Peter Alblas of hij wist van wie het was. Via Peter kwam ik terecht bij de werkgroep vogels van de lokale IVN afdeling. IVN had op een perceel (de Schark) tegen de Sint Pietersberg een aantal (36) nestkasten voor Kool- en Pimpelmezen hangen. Of ik zin had die te gaan controleren. Daar ben ik in 2014 mee gestart. Peter vertelde over Sovon en werd mijn ‘nestkaart- en ringbegeleider’. Het jaar erna hing ik op de kinderboerderij van De Heeg ook 25 nieuwe kasten voor Kool- en Pimpelmezen die ik kon controleren. En zo startte mijn ‘nestkaart’ project.
Mijn 'nestkaart'-project
Inmiddels ‘tel’ ik dus zo’n 10 jaar de nesten, eieren en jongen van de Kool- en Pimpelmezen in deze twee gebiedjes in Maastricht. De adulte mezen (kleur)ring ik enerzijds tijdens een avondcontrole van de nestkasten in de wintermaanden en daarnaast tijdens het broedseizoen, tegelijk met de jongen. Tijdens de eerste jaren bezocht ik de nestkasten van maart tot en met half juni heel intensief (vrijwel dagelijks), inmiddels zo’n twee keer per week. Het blijft een fantastisch proces en ik heb in de afgelopen 10 jaar zoveel verwonderlijks gezien. Van gemengde Kool- en Pimpelmeesnestjes tot uitvliegende jonge Boomklevers. Van Grote Bonte Spechten die jonge mezen uit kastjes lepelen tot heftige strijd tussen Kool- en Pimpelmezen met ingetikte schedels als resultaat. Van de intieme vocale communicatie tussen mezen partners tot de verschillen in karakter tussen de individuele mezen (vooral mogelijk dankzij kleurringen). Als liefhebber van gedrag zijn dat voor mij de pareltjes van het onderzoek. Niet zozeer de aantallen en de daaruit af te leiden trends (sorry, Sovon 😉), maar de cadeautjes die je krijgt als onderzoeker in het veld.
Hoe jullie ook genieten van (vogels in) onze natuur… ik wens jullie een prachtige tweede helft van dit voorjaar!
Bij foto: De karakterverschillen tussen de individuen komt elk jaar weer goed naar voren als ik mijn laddertje naar een nestkast beklim. De ene mees zit op een afstandje stil te kijken wat ik doe. De andere scheldt en maakt dreigende parachutevluchtjes rakelings over mijn hoofd. Één Pimpelmees man die hier erg goed in was, heb ik ‘Rambo’ genoemd. Hij is de enige die mij in die 10 jaar zelfs een keer echt aanraakte op mijn kruin tijdens een van zijn parachutevluchtjes. Zijn ringkleur combinatie was wit-wit / wit-metaal. Hij broedde vijf achtereenvolgende jaren in een van mijn nestkasten op de Schark.
