Kuikens tellen 2.0
We tellen inmiddels al acht jaar kuikens van Wilde Eenden met de kuikenteller app. Hiermee krijgen we een beeld van de overleving van de kuikens nadat ze uit het ei kruipen. Dankzij deze extra inspanning weten we dat deze kuikenoverleving te laag is om de populatie van de Wilde Eend in stand te houden. Wat acht jaar geleden gold voor de Wilde Eend, geldt nog steeds voor heel veel andere algemene watervogels: we hebben nauwelijks informatie over hun overleving in de kuikenfase. Met een nieuw project gaan we proberen daar verandering in te brengen.
De basis van het kuikenproject is dat eendenfamilies gemeld worden met informatie over het aantal kuikens én de leeftijd van de kuikens. Dat laatste is niet altijd makkelijk in te schatten. Om waarnemers daarbij te helpen gebruiken we voorbeeldplaatjes (zie figuur hieronder). In de kuikenteller app kun je dan gemakkelijk aanklikken welk plaatje het meest lijkt op de waargenomen kuikens. Voor de Wilde Eend waren die plaatjes beschikbaar: Franse onderzoekers hadden hiervoor tekeningetjes gemaakt op basis van kuikens die ze in gevangenschap lieten opgroeien. Ze wisten dus precies hoe oud de kuikens waren. We gaan nu proberen om deze plaatjes te maken voor andere soorten watervogels. En omdat we die niet in gevangenschap laten opgroeien, kunnen we daar wel wat hulp bij gebruiken!
Artistiek studentenproject
Dit voorjaar gaat biologiestudent Hebe Boerhout voor haar bacheloropleiding aan de Universiteit Utrecht foto’s verzamelen van kuikens van allerlei soorten watervogels. Vogels tekenen is een hobby van Hebe en die vaardigheid wil ze graag inzetten in dit project. Aan de hand van referentiefoto’s van o.a. waterhoen-, meerkoet- en knobbelzwaankuikens gaat ze voorbeeldplaatjes tekenen voor uitbreiding van het kuikenproject. Daarvoor is het belangrijk dat ze precies weet hoe oud de kuikens op de foto’s zijn. Daar ligt ook direct de uitdaging.
Stuur kuikenfoto’s in!
Vind je het leuk om vogels te fotograferen en wil je graag meehelpen met dit project? Dan is je hulp van harte welkom. Als je ergens een nest vindt van een Waterhoen, Meerkoet, Fuut, Knobbelzwaan, Nijlgans of andere watervogelsoort, probeer deze dan te volgen tot de eieren uitkomen. Van deze kuikens weet je dan precies de leeftijd. Probeer in de weken daarna regelmatig de kuikens terug te vinden en op de foto te zetten. Hebe ontvangt graag de foto’s met vermelding van soortnaam en de exacte leeftijd (in dagen). Je kunt de foto’s sturen naar h.t.a.boerhout@uu.nl of naar erik.kleyheeg@sovon.nl.
Verschillende soorten
In dit project zijn we vooral opzoek naar kuikenfoto’s van algemene soorten watervogels, zoals Waterhoen, Meerkoet, Fuut, Knobbelzwaan en Nijlgans. Foto’s van andere soorten zijn echter ook welkom! Denk bijvoorbeeld aan Dodaars, Kuifeend, Bergeend, Brandgans, Canadese Gans, etc. Het gaat wel alleen om nestvlieders, dus soorten waarvan de kuikens vrijwel direct het nest verlaten. Zorg ervoor dat je geen nesten onnodig verstoort en als je toch nesten opzoekt, vraag dan even een (gratis) registratiebewijs aan voor het Nestkaartenproject (ontheffing voor nestcontroles) en voer de nestgegevens in in de AviNest app.
Erik Kleyheeg
Senior onderzoeker
