Hoe start ik als nestonderzoeker?

Tijdsinspanning

De hoeveelheid tijd hangt af van de soort en het aantal nesten dat je volgt. Per nest doe je minimaal drie controles: in de eifase, in de jongenfase en een nacontrole om te zien of het nest succesvol was of niet. Ook (vroeg) mislukte nesten zijn zinvol om door te geven.

Welke vaardigheden heb ik nodig?

• Je verdiept je in de broedbiologie van de soort(en) die je wilt onderzoeken.
• Je bent in staat om nauwkeurig en zorgvuldig te werken, waarbij het belang van de vogels voorop staat.
• Je kunt de gegevens bij voorkeur digitaal invoeren. Daarbij is digitale vaardigheid met het invoeren in het programma Digitale Nestkaart, Nestkaart Light of via de app AviNest van belang. Op papier werken kan ook, maar kost extra verwerkingstijd.

Hoe leer je die?

• Lees de gedragscode.
• Oefen samen met een meer ervaren nestonderzoeker met het nesten zoeken, bepalen van het legbegin, leeftijd van de nestjongen en de nestcodes. Via een soortwerkgroep of de coördinator kom je in contact met andere nestonderzoekers. Van jongen van een aantal soorten zijn leeftijdskaarten beschikbaar om het legbegin mee te bepalen.
• De techniek van het nesten zoeken en vermijden van verstoring worden uitgelegd in de Handleiding Sovon nestonderzoek. 
• Veel nuttige tips zijn ook te vinden in: A Field Guide to Monitoring Nests (J. Ferguson-Lees, R. Castell, D. Leech 2011, BTO).
• Voor het gebruik van Digitale Nestkaart en Nestkaart Light zijn handleidingen met uitleg beschikbaar. Over het gebruik van de app AviNest is een video met uitleg beschikbaar.

Hoe start ik?

• Bepaal een onderzoeksgebied- en soort die je wilt onderzoeken.
• Neem eventueel contact op met de soortwerkgroep om je plannen te overleggen en begeleiding te vragen.
• Vraag ruim voor het broedseizoen een registratiebewijs aan via het invoerportaal onder de knop Nestkaart.
• Regel indien nodig een betredingsvergunning voor je onderzoeksgebied.
• Bepaal hoe je de gegevens wilt invoeren. Er zijn vijf mogelijkheden:

1. Nestkaart Light is een online invoer vooral bedoeld voor waarnemers die maar één of enkele nesten hebben gevolgd, of die een eenvoudige en snelle invoer willen gebruiken voor alleen de meest basale nestgegevens.

2. AviNest is een mobiele applicatie, die het mogelijk maakt om nestgegevens direct in het veld in te voeren. Je kan AviNest downloaden op je telefoon of tablet via de Google Playstore. Voorlopig is alleen een Android-versie beschikbaar. 

3. Digitale Nestkaart is een Windowsprogramma met veel meer mogelijkheden voor invoeren (o.a. mislukkingsoorzaken, prooien en ringgegevens), exporteren (o.a. basisdata en ringgegevens voor GRIEL) en zelf uitvoeren van analyses (o.a. legbegin, broedsucces). Download het via het invoerportaal.

4. Nestkaart.nl is een mobiele webpagina voor de invoer van nestgegevens, speciaal gemaakt voor werkgroepen. Nestkasten worden aangemaakt door de coördinator en toegewezen aan de controleurs. Voor mobiel invoeren is wel een dataverbinding nodig.

5. Waarnemers die nestinformatie niet digitaal kunnen doorgeven, kunnen via info@sovon.nl papieren nestkaarten aanvragen, invullen en opsturen naar Sovon.

Wat heb ik nodig?

• Nestonderzoek voer je doorgaans uit met behulp van een verrekijker uit. Het verschilt erg per soort op welke manier je de nesten ontdekt en wat je verder nodig hebt (zie handleiding).
• Als je gebruikmaakt van de app AviNest voer je de gegevens in het veld in op je telefoon of tablet. Neem voor de zekerheid altijd een notitieboekje mee, voor het geval dat je telefoon of tablet uitvalt. Het is ook mogelijk om de waarnemingen op een papieren nestkaart of in een notitieboekje te noteren. Voer dan de genoteerde gegevens achteraf via het programma Digitale Nestkaart of op de website Nestkaart Light (vereenvoudigde versie) in.
• Neem in het veld altijd je registratiebewijs mee. Dat geldt als ontheffing op de Wet natuurbescherming. Als je een ringvergunning hebt van het Vogeltrekstation, is die voldoende om mee te nemen. Voor waarnemers die in Vlaanderen nesten zoeken geldt dat ze geen registratiebewijs en ontheffing nodig hebben en dat de verzamelde gegevens met Natuurpunt Vlaanderen worden gedeeld.
• Werk je niet op openbaar terrein? Begin nooit zonder toestemming van de terreineigenaar.

Waar zie ik mijn resultaten terug?

• Via het invoerportaal is het mogelijk om alle eigen nestkaarten te bekijken. Bij voldoende gegevens kun je hier het nestsucces en legbegin berekenen en bekijken.
• Met e-mailnieuwsbrieven houden we je op de hoogte van het projectnieuws en de tussentijdse resultaten.
• In het rapport Broedvogels in Nederland worden regelmatig resultaten van nestkaarten uitgewerkt. Je krijgt de editie van het betreffende jaar toegestuurd als je minimaal drie nestkaarten hebt ingevoerd.
• In het jaarlijkse verslag NESTKAST worden de gegevens van vogels die in nestkasten broeden uitgewerkt in soortteksten en artikelen. Je krijgt dit digitaal toegestuurd.
• Ben je lid van de vereniging Sovon, dan zie je de resultaten ook terug in artikelen in het blad Sovon-nieuws.