Nachtbrakers laten op zich wachten

Mysterieus en stiekem, een treffende beschrijving van verschillende soorten rallen, hoenders en de Woudaap. Terwijl de meeste broedvogels in het eerste daglicht van zich laten horen, zijn deze vogelsoorten vrijwel alleen in de avond en nacht actief. Zo wordt bijvoorbeeld een Kwartelkoning bijna nooit aangetroffen tijdens ochtendbezoeken van telgebieden in het Broedvogel Monitoring Project. Om de geheimzinnige rallen en hoenders te inventariseren worden dus soortgerichte avond- en nachtbezoeken aan telgebieden gebracht. Maar waar blijven ze?

Adulte Porseleinhoen op slik foeragerend
Porseleinhoen op het slik foeragerend. | Foto: Harvey van Diek

Dit voorjaar lijken sommige hoenders die in Afrika overwinteren, een stuk later dan voorgaande jaren actief te zijn in Nederland. Dit voorjaar zijn nog slechts twee Kwartelkoningen gehoord. In andere jaren kwamen in de loop van mei al tientallen meldingen binnen. Ook voor Kleinst Waterhoen, ondanks dat de soort zeldzaam is en meer voorkomt in Spanje en Oost-Europa, worden er relatief weinig gehoord. Woudaap en Porseleinhoen lijken wél een vergelijkbaar patroon met voorgaande jaren te vertonen en dat terwijl de soort net zoals Kwartelkoning en Kleinst Waterhoen in Afrika overwintert. Bij andere nacht actieve vogelsoorten die minder grote afstanden afleggen om naar hun broedgebied te verplaatsen, zoals Waterral en Roerdomp, is de lagere trefkans van zingende exemplaren niet vastgesteld dit voorjaar.

Hoe kan het dat sommige van deze soorten nog maar weinig zijn gemeld afgelopen weken? Ondanks de droogte in Zuid-Europa, die een noordwaartse beweging van onder andere Kleinst Waterhoen in gang kan zetten, worden er nog maar weinig exemplaren gemeld in Nederland. Mogelijk speelt de aanhoudende noordenwind van afgelopen weken hier een limiterende rol in.

Het monitoren van nacht actieve moeras- en uiterwaardenvogels is om meerdere redenen belangrijk en leuk om uit te voeren. Uit sommige gebieden zijn nog maar weinig gegevens bekend van bovengenoemde geheimzinnige soorten. Een nachtelijk bezoek aan je telgebied kan dus voor een verrassing zorgen. Daarnaast is het gewoon heel spannend om ’s nachts op pad te gaan en te luisteren naar vogels die overdag nauwelijks actief zijn.

De tweede periode van de rallentelling is van 26 mei tot 4 juni. Heb je in het Broedvogel Monitoring Project een moerasgebied of uiterwaarde? Dan is dit dé periode om een nachtelijk bezoek te brengen en opzoek te gaan naar deze soorten! Voor meer informatie over de nacht van de rallen, zie hier en tevens de telrichtlijnen van de Woudaap.