Analyseren trekvogelbewegingen brengt risico verspreidingvogelgriep in kaart

Op basis van vogeltellingen en ringgegevens uit geheel Europa heeft Sovon samen met Europese partners de ruimtelijke bewegingen van vogels in kaart gebracht. Dit is een belangrijk hulpmiddel bij het inschatten van het risico op de verspreiding van vogelgriep.

Vogelgriep grijpt zwaar om zich heen in Europa. Afgelopen winter zijn in 34 Europese landen besmettingen vastgesteld. Infecties onder wilde vogels blijken sterk gekoppeld te zijn aan omgevingsfactoren, zoals het landgebruik, hoeveelheid neerslag en de concentratie van pluimveebedrijven in een gebied. Het in kaart brengen van vogelbewegingen is een bruikbaar hulpmiddel bij het inschatten van het risico op de verdere verspreiding van vogelgriep.

Watervogels

Van meer dan 40 vogelsoorten is bekend dat ze getroffen kunnen worden door vogelgriep, maar de huidige uitbraak met het hoogpathogene type treft vooral watervogels als knobbelzwanen, brandganzen en grauwe ganzen. De meeste watervogels die in Europa overwinteren zijn trekvogels en kunnen bovendien tijdens een winter grote afstanden afleggen, bijvoorbeeld in reactie op slechte weersomstandigheden. Als de vogels daarbij ook vogelgriep bij zich dragen, bestaat er een risico dat het virus snel over grote afstanden wordt verspreid.

Internationale samenwerking

Voor het in kaart brengen van vogelbewegingen zijn goede gegevens beschikbaar van vogeltellingen via de EuroBirdPortal (EBP) databank en ringgegevens die in de EURING databank zitten. In de EBP databank zijn vogeltellingen verwerkt uit allerlei invoerportalen die door tellers worden gebruikt in heel Europa, waarbij per week bekend is waar – en in welke aantallen – watervogels zich bevinden. Op basis van deze data en de Europese ringgegevens uit de EURING-databank heeft een team van Britse, Zwitserse, Catalaanse onderzoekers samen met Sovon in opdracht van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) kaarten gemaakt waarop zowel de wekelijkse verspreiding van een aantal risicosoorten te zien is als ook de terugmeldingen en herkomstgebieden op grond van ringdata. Deze informatie kan daarna gekoppeld worden aan uitbraakgebieden en momenten van vogelgriep om te zien of er duidelijk relaties zijn.

De onderzoekers hopen dat het online hulpmiddel bijdraagt aan het beter voorspellen van risicogebieden en periodes voor nieuwe vogelgriepuitbraken. Dat kan de basis zijn voor passende maatregelen om de kans op een echte uitbraak te verlagen