Verantwoord tellen

Om verantwoord vogels te tellen, zijn er een aantal algemeen geldende gedragsnormen.

Respect voor de natuur

  • Verstoor geen natuur of hou de verstoring zo beperkt mogelijk
  • Vraag indien nodig toestemming aan de terreineigenaar voor betreding (soms is er zelfs een vergunning nodig)
  • Gedraag je als gast in het terrein (geen beschadigingen, geen rommel)
  • Wees een ambassadeur en leg desgevraagd uit wat je aan het doen bent en wat het belang is van systematisch vogels tellen

Denk om de veiligheid

  • Wees je bewust van eventuele gevaren van het terrein (hoogveen, open water, loslopende dieren, etc.)
  • Ga bij ‘gevaarlijke’ terreinen altijd met z’n tweeën
  • Neem altijd een opgeladen mobiele telefoon mee voor calamiteiten

Nestonderzoek

Voor het uitvoeren van nestenonderzoek is er een specifieke gedragscode. Dat is een dermate delicate aangelegenheid dat in de handleiding Nestkaarten uitgebreide informatie is opgenomen over maatregelen die de waarnemer moet nemen om verstoring van nestelende vogels te voorkomen. Voor dit type onderzoek is ook een officiële ontheffing van het ministerie nodig voor wetenschappelijk onderzoek, en een bewijs van registratie bij Sovon.

Automatische identificatie-apps

Automatische identificatie-apps die vogelgeluiden of -foto’s gebruiken om soorten te identificeren worden steeds populairder en nauwkeuriger. Apps zoals Merlin en BirdNET worden veelvuldig gebruikt voor vogelidentificatie met geluid en zijn zeer waardevol voor het leren herkennen van vogelgeluiden.

Merlin en BirdNET worden steeds beter in het herkennen van vogelgeluiden. Toch gebeurt het nog geregeld dat de apps de plank mis slaan. De apps herkennen de ene soort beter dan de andere en sommige soorten worden door de apps gemakkelijk met elkaar verward. De uitkomsten van deze apps kunnen dus niet zomaar voor waar worden aangenomen. Daarom vragen we aan BMP-tellers om de uitkomst van een app-identificatie alleen in te voeren als de vogel ook door de waarnemer zelf gezien of gehoord is, en de uitkomst van de app dus is bevestigd. Bij twijfel aan de app-uitkomst is dus het credo: voer de waarneming niet in. Met andere woorden: als de app een Grauwe Vliegenvanger meent te horen, dan verlangen we dat je de vogel zelf ook hebt gezien en/of gehoord. Is dat niet het geval: voer de waarneming dan niet in.

Vanaf broedseizoen 2025 gaan we alle BMP-ers vragen of ze gebruik maken van herkenningsapps in het veld. Zo kunnen we het effect van het gebruik van de apps op onze trends beter in beeld krijgen. Heb je vragen over het gebruik van herkenningsapps? Stuur een mailtje naar broedvogels@sovon.nl.

Broedvogels beschermen

In onze publicaties houden we het belang van de vogels in het oog. Zo vermelden we nooit de exacte broedplaatsen van kwetsbare en/of zeldzame broedvogels in verslagen. Waarnemers kunnen ook zelf vragen om geheimhouding van (exacte) locaties van kwetsbare soorten.

Fotografie

Wat betreft vogelfoto’s verwijzen we naar de diverse websites van natuurfotografen, die veelal een eigen gedragscode hebben opgesteld; iets dat wij van harte onderschrijven. Een goed voorbeeld is het Praktijkboek Vogelfotografie. Ook op de website van Vogelbescherming is informatie te vinden.

Nestfotografie wordt door Sovon niet per definitie afgekeurd. Nestfoto’s hebben een documentaire en educatieve waarde. Ze illustreren een belangrijk onderdeel van het vogelleven dat voor velen onbekend is. De nestfoto’s die wij publiceren zijn gemaakt tijdens zorgvuldig uitgevoerd onderzoek met uiterste aandacht voor het welzijn van de vogels, of in situaties waarbij het maken van een foto – vaak van grote afstand – de vogel geen kwaad deed.