Risico op vogelgriep voorspellen van week tot week

Vogelgriepuitbraken vormen een grote bedreiging voor zowel pluimvee als populaties van wilde vogels. Een belangrijk manier om zulke uitbraken te voorkomen is vroegtijdige waarschuwing. Omdat duidelijk is dat verplaatsingen van wilde vogels een belangrijke rol spelen bij de verspreiding van vogelgriep, is in 2007 een Migration Mapping Tool ontwikkeld op basis van ringgegevens uit de EURING database. Deze interactieve kaart is in 2022 vernieuwd en laat naast trekbewegingen ook aantalsverspreidingen per week zien van 50 soorten (voornamelijk watervogels) die van belang worden geacht voor de verspreiding van vogelgriep. De wekelijkse verspreidingsbeelden zijn afkomstig uit het Euro Bird Portal (EBP). In deze databank zijn vogeltellingen verwerkt uit allerlei invoerportalen die door tellers worden gebruikt in heel Europa, waardoor per week bekend is waar – en in welke aantallen – vogels zich bevinden.

Bird Flu Radar

Om het daadwerkelijke risico van uitbraken van vogelgriep in Europa in te schatten, is een nieuw ruimtelijk model ontwikkeld. Deze ‘Bird Flu Radar’ baseert zich op zowel de patronen in aantallen en migratieroutes van twaalf vogelsoorten zoals die zijn weergegeven in de Migration Mapping Tool, als ook recent gerapporteerde vogelgriepuitbraken in Europa  Deze twaalf soorten zijn samen goed voor 89% van alle Europese ringgegevens voor watervogels. Op basis van deze gegevens wordt met een epidemiologisch model elke week een risicoschatting gemaakt voor besmetting van vogels in alle regio’s in Europa door daar binnenkomende trekvogels. Het model houdt hierbij ook rekening met de situatie in deze regio’s in de voorgaande week.

Besmettingsrisico’s

In de Bird Flu Radar kun je het risico voor de introductie van vogelgriep zien per roostercel van 50 bij 50 kilometer. Je kunt zowel de voorspellingen van de huidige week zien, als terugbladeren door de weken om historische gegevens te bekijken. De gevoeligheid van het model (de waarschijnlijkheid dat een positieve uitkomst waar is) en de specificiteit (de waarschijnlijkheid dat een negatieve uitkomst waar is) worden beoordeeld door de waarde van de waarschijnlijkheid van een vogelgriepuitbraak in elk gebied te vergelijken met de werkelijk gemelde uitbraken van vogelgriep. Omdat de gevoeligheid en specificiteit van dit model al hoog liggen bij lage waarden van het risico op introductie, kan gesteld worden dat dit model goed is in het voorspellen van daadwerkelijke vogelgriepuitbraken.

Verbeteringen in de toekomst

De Bird Flu Radar is in september 2023 gelanceerd, maar zal nog verder worden verbeterd. In de nabije toekomst zullen nóg twaalf soorten, ook uit andere taxonomische groepen, worden toegevoegd aan het voorspellingsmodel en worden ook bewegingen van buiten Europa meegenomen in de berekeningen. De schatting van de aantallen vogels en de trek en andere verplaatsingen op grond van ringgegevens wordt verder verfijnd, en klimatologische gegevens zullen het model verder optimaliseren. Ook wordt het model uitgebreid om in de toekomst naast het risico op een vogelgriepuitbraak bij wilde vogels, tevens het risico hiervan bij pluimvee te kunnen voorspellen..

De Bird Flu Radar is ontwikkeld in opdracht van de European Food Safety Authority (EFSA) door Sovon, Ausvet, BTO en ICO.