Kuifaalscholver: een nieuwe broedvogelsoort voor Nederland

Sinds dit voorjaar kan de kuifaalscholver als Nederlandse broedvogels de boeken in. Een jaar geleden was er een eerste broedpoging van de kuifaalscholver in Nederland maar dat paar kwam niet verder dan nestbouw.

Bijna drie weken broedend

Gedurende het afgelopen voorjaar verbleven er in een aalscholverkolonie bij Neeltje Jans in Zeeland vier paren kuifaalscholvers. De vogels werden nauwgezet gevolgd door Sander Lilipaly en Pim Wolf. Twee paren werden alleen baltsend gezien, bij het derde paar werd naast paring ook nestbouw waargenomen terwijl het vierde paar ook daadwerkelijk is gaan broeden. In totaal broedde dit paar 19 of 20 dagen waarna de broedplaats werd verlaten.

Geringde vogel

Van het paar dat niet verder dan nestbouw kwam bleek één vogel geringd te zijn met een blauwe kleurring waaruit bleek dat de vogel in 2009 is geboren op Isle of May, een eiland langs de oostkust van Schotland. Op dit eiland zijn sinds 1997 al 16.000 kuifaalscholvers geringd en niet eerder vestigde een vogel zich op zo’n grote afstand (650 km, M. Newell).

Opvallende kuif

De kuifaalscholver heeft zoals de naam al aangeeft een opvallende kuif. Het is een echte zee- en kustvogel die broedt op rotskusten van Groot-Brittannië, Noorwegen, West-Frankrijk en op enkele plekken in Zuid-Europa. In ons land is de kuifaalscholver een vrij zeldzame soort in de wintermaanden langs de Noordzeekust. De veel bekendere ‘gewone’ aalscholver kan het gehele jaar in ons land gezien worden, zowel langs de kust als in het binnenland en is een normale broedvogel. In 2012 broedden er in ons land ruim 23.000 paren aalscholvers verdeeld over ruim 80 kolonies.

Aalscholvers, grote aalscholvers en kuifaalscholvers

Het waargenomen broedgeval en de aanwezigheid van maar liefst drie verschillende soorten aalscholvers maakt de kolonie nabij Neeltje Jans tot een heel bijzondere. De voor Nederlandse begrippen opmerkelijke aalscholverbroedplek, een stenen strekdam (meestal wordt door ‘gewone’ aalscholvers in bomen gebroed), werd in 1999 bezet door aalscholvers. In 2008 volgde er het eerste zekere broedgeval van een grote aalscholver voor Nederland, een ondersoort van de aalscholver die op rotskusten van Scandinavië en de Britse eilanden broedt. Ook in de jaren 2009 tot 2013 broedden er jaarlijks 2-6 paren grote aalscholvers, waarmee dit voor deze ondersoort de enige jaarlijkse broedplek in Nederland is. Nu ook de enige kuifaalscholvers van Nederland zich in deze kolonie gevestigd hebben is het helemaal een bijzondere kolonie geworden.

We zijn benieuwd hoe de kolonie zich verder gaat ontwikkelen en of de kuifaalscholvers er ook jongen groot gaan brengen.

Tekst: Arjan Boele (Sovon) m.m.v. Sander Lilipaly & Pim Wolf

Foto's:

Geringde kuifaalscholver. Neeltje Jans, Zeeland 21 mei 2010 (foto Sander Lilipaly, boven). Deze vogel werd in 2009 geringd op Isle of May, Schotland en bouwde in 2013 een nest nabij Neeltje Jans.

Geringde kuifaalscholver. Isle of May, 5 juni 2013 (foto Jan-Willem Vergeer, onderste foto). Eén van de kuifaalscholvers die in 2013 een broedpoging deed in Nederland was als jong geringd op dit Schotse eiland.