Half miljoen wadvogels zoek?

De midwintertelling van watervogels, half januari, was dit jaar een hele bijzondere. Vijftienhonderd tellers inventariseerden in dertig landen watervogels langs de hele trekroute van Scandinavië tot aan zuidelijk Afrika. Dit is de allereerste keer dat zo'n 'integrale' telling plaatsvindt. In Mauritanië trof projectleider Marc van Roomen (Sovon) met zijn team flink minder vogels dan verwacht.

Avonturen

Alle watervogel-tellingen van de unieke Co-ordinated Waterbird Count in 2014 zijn inmiddels uitgevoerd. Marc: "Het spannende wachten op de resultaten is aangebroken. Elk land is bezig om de gegevens van de afzonderlijke tellers te verzamelen, te controleren en dan te digitaliseren. Het moment dat de resultaten bij ons binnen gaan komen, ligt rond eind maart. Uit de verschillende landen krijgen we nu al wel eerste berichten over avonturen en opzienbarende waarnemingen. Zelf was ik actief in de Banc d'Arguin."

Schrik

"Voor dit geweldige gebied in Mauritanië zijn tot nu toe maar zes complete tellingen uitgevoerd in 35 jaar tijd. De laatste was in 2006.  Gemiddeld genomen worden er altijd ruim twee miljoen watervogels geteld. Groot was dan ook wel onze schrik toen we na het optellen van onze telresultaten - uit meer dan zeventig telgebieden - niet hoger uitkomen dan een kleine anderhalf miljoen. We hebben bovendien de indruk dat dit verschil te wijten is aan minder aanwezige vogels. En dus niet aan het missen van grote groepen of telfouten. Vooral Krombekstrandloper, Tureluur, Wulp, Rosse Grutto, Bonte Strandloper en Kanoet waren afgenomen. Er zijn ook soorten aanwezig die in aantal gelijk zijn gebleven of zijn toegenomen. Daarom denken we dat het resultaat reëel is. Wat is er aan hand? Dat is natuurlijk de grote vraag."

Elders

"Een van de eerste vragen is of ontbrekende vogels mogelijk elders langs de vliegroute zitten. Of er dus sprake is van een herverdeling, of dat er echt hele populaties aan het achteruit gaan zijn? Gelukkig was deze Banc d'Arguin-telling onderdeel van de grotere flyway-telling. Als de vogels elders zaten, dan weten we dat dus over enkele weken, als alle gegevens binnen zijn. Maar op basis van de eerste indruk vanuit de andere landen lijkt dit niet waarschijnlijk."

Afname in Waddenzee

"Dat er mogelijk sprake is van een afname, komt ook weer niet helemaal als een verrassing. Ook in de Waddenzee zijn de aantallen afgenomen, vooral op plaatsen waar in het voorjaar de trekkers uit West-Afrika langs komen. Op het moment dat we alle resultaten binnen hebben, kunnen we beginnen met vast te stellen waar de grootste afnames hebben plaatsgevonden en waar langs de vliegroute de grootste bottlenecks lijken te zijn."

"Maar het is natuurlijk niet zo dat de Banc d'Arguin zijn waarde en belang heeft verloren. Anderhalf miljoen watervogels; dat zijn er nog steeds ontzettend veel en het beeld van de gigantische wolken bontjes, kanoeten en rosse grutto's staan op mijn netvlies gegrift. Daarbij komen dan nog de alom aanwezige dolfijnen, zeeschildpadden en weidse zeegrasvelden waardoor het gebied nog steeds een geweldige indruk maakt."

Deze bijdrage verscheen in iets andere vorm eerder op de site van Vogelbescherming.