Weide- en moerasvogels in Polder Oosterwolde van 1958 tot 2023
De Vogelbeschermingswacht Noord-Veluwe heeft een verslag samengesteld van de weide- en moerasvogels van de polder Oosterwolde gedurende de periode 1958 – 2023. In dit verslag zijn inventarisatiegegevens opgenomen van de vogelwachters E. Bos (Vogelbescherming Nederland) en A.A. van den Berg (SBB) en van de voormalige medewerkers van Staatsbosbeheer, Sjoerd Braaksma, Bert Hanekamp en Ton van Gent.
In de beginjaren was het een periode van honderden Kemphaantjes op de baltsplaatsen; een periode die inmiddels ver achter ons ligt. In latere jaren heeft Symen Deuzeman van Sovon gekarteerd en inventarisatiemedewerkers van ecologisch adviesbureau Van der Goes en Groot.
In 1994 is een ruilverkaveling in de polder Oosterwolde afgerond. Deze ruilverkaveling heeft evenals vele ruilverkavelingen in Nederland een enorme impact gehad op het landschap en de ecologie in de polder Oosterwolde. Vooruitlopend op deze ruilverkaveling is in 1968 het nieuwe gemaal De Wenden gerealiseerd en door het nieuwe bemalingsregiem is de (grond)waterstand in de polder ingrijpend gewijzigd. Voor de ruilverkaveling zijn veel notities en rapporten gepubliceerd over de kwaliteit van het weidevogelgebied en de aanwezigheid van veel kritische weidevogelsoorten.
Alle adviezen van veel commissies ten spijt heeft het er uiteindelijk niet toe geleid dat een omvangrijk weidevogelreservaat van 500 hectare is gerealiseerd. In de polder Oosterwolde ligt nu het weidevogelreservaat Oosterwolde in eigendom en beheer van Staatsbosbeheer met een oppervlakte van 250 hectare. De geringe oppervlakte van het reservaat vormt een knelpunt voor een adequate waterbeheersing, evenals in andere weidevogelreservaten.
Weidevogelsoorten zijn in Polder Oosterwolde sterk achteruitgegaan, behalve de Tureluur. Moerasvogels doen het goed door een gewijzigde inrichting met meerdere riet- en ruigtevegetaties. Ten tijde van de werkzaamheden in het kader van de ruilverkaveling daalde het aantal Grutto’s sterk. Na de afronding van de werkzaamheden in 1994 was er een sterke stijging van de aantallen met daarna weer in 2006 weer een afname van de aantallen. Een trend die in ruilverkavelingsgebieden met reservaatsvorming vaker wordt gezien.
Er zijn kansen voor herstel van de weidevogelpopulaties, aangezien het reservaat juridische bescherming geniet, vanwege de aanwezigheid van de eendenkooi Oosterwolde met een kooicirkel van 1506 meter.
