Ganzen met halsringen
Vogels, en dan met name ganzen, worden zo nu en dan geringd met plastic halsbanden. Zo’n band ziet er vreemd uit voor iemand die dat voor het eerst ziet. Menigeen vraagt zich af waar zo’n halsband goed voor is, en of de vogels er geen last van hebben.
Werken met plastic halsringen wordt in Europa al vanaf het eind van de jaren zeventig gebruikt. Daarvoor werd er in Amerika al ervaring mee opgedaan. Het gaat om een beproefde methode die belangrijke resultaten oplevert en geen onaanvaardbare risico’s voor de vogels veroorzaakt.
Trek en broedsucces
Vogels met halsbanden vallen op, ook binnen grote groepen. Met een goede verrekijker of telescoop is de inscriptie (vaak cijfer/lettercombinatie) af te lezen. Doordat de met halsbanden uitgeruste vogels tijdens hun leven vaak worden teruggezien, leerden we veel over trekpatronen en timing van de trek van individuele vogels. Bovendien levert het veel informatie op over het broedsucces van individuen. Zo is onder andere duidelijk geworden dat de meeste ganzen hooguit maar één keer in hun leven succesvol jongen groot brengen en niet elk jaar, zoals vaak wordt gezegd.
Overleving
Met halsbanden krijgen we ook een goed beeld van de overleving (sterfte) van individuen. Dit is vooral bij veranderingen in de jachtdruk belangrijk, zodat tijdig aan de bel getrokken kan worden mocht de sterfte te hoog worden.
Waarom halsbanden en niet alleen pootringen?
De kennis zoals hierboven vermeld had niet verzameld kunnen worden als vogels niet individueel herkenbaar zouden zijn. Een aluminium ring om de poot, zoals gebruikelijk bij vogels, levert minder informatie op: alleen wanneer de ring teruggevonden wordt of wordt afgelezen, wat lastig is. Een kleurring om de poten is al beter afleesbaar, maar nog onvoldoende. In een park of op kort gras is zo’n ring goed af te lezen, maar de meeste ganzen verblijven vaak op grote afstand in hogere vegetatie. De ringen om de hals zijn tot op zeker 500 meter af te lezen met een telescoop. Hierdoor zijn de vogels te volgen zonder ze te verstoren.
Hebben de vogels geen last van halsbanden?
Dat is een vraag die vaak gesteld wordt. Doordat regelmatig vogels met banden worden terug gevangen, kan de nek gecontroleerd worden. Alleen aan de onderkant van de band, aan de rugzijde, zijn de veren iets gebogen. Dat heeft voor de vogel geen nadelige gevolgen. De banden zijn zo gemaakt dat ze ruim om de nek passen.
Zitten de halsbanden niet strak?
Soms lijken de banden veel te strak te zitten. Dat komt omdat in sommige perioden (balts, winter) de veren van de nek worden uitgezet. Tussen band en nek is dan nog steeds meer dan voldoende ruimte om te ademen en te slikken. Dat sommige vogels al meer dan tien jaar met een halsband rondvliegen en succesvol jongen grootbrengen, zegt eigenlijk al voldoende.