50 jaar reproductie van de Steenuil

In 2022 bestond Steenuilenoverleg Nederland (STONE) 25 jaar. Aanleiding om begin februari van dit jaar een extra feestelijke landelijke steenuilendag en jubileumsymposium te organiseren.

Kijk hier de presentaties van de landelijke steenuilendag terug. Om de beschikbare gegevens van 50 jaar aan reproductiemetingen met nestkaarten op een rij te zetten is recent een rapport verschenen van maar liefst 73 pagina’s. Niet eerder werd de reproductie van de Steenuil zo uitgebreid onder de loep genomen.

Eerste nestkaart

De eerste nestkaart van de Steenuil dateert uit 1971. Toen startte het steenuilenonderzoek in de Betuwe door RIN-medewerker Piet Fuchs. In de jaren daarna controleerden Piet en zijn medewerkers vele honderden natuurlijke nesten in hoogstamappel- en knotbomen. Dankzij een projectsubsidie van Vogelbescherming konden die data later aan het nestkaartbestand van Sovon worden toegevoegd. Daarmee is een schat aan gegevens over de beginperiode beschikbaar gekomen, die in het rapport verwerkt zijn. Piet is inmiddels overleden, maar zijn fotoarchief vormt een uniek tijdsdocument van broedplaatsen van de Steenuil in die periode. Het rapport geeft daarvan door middel van tientallen zwart-wit foto's een fraai beeld.

Vele nestkaarten verder

Inmiddels zijn we bijna 33.000(!) nestkaarten verder, het resultaat van een succesvolle samenwerking tussen STONE en Sovon. Op basis van de analyse van al die gegevens kunnen we concluderen dat het broedsucces van de Steenuil in de afgelopen vijftig jaar op peil is gebleven. Uiteraard wisselen goede (bijv. 2019) en slechte jaren (2022) elkaar af, maar door de bank genomen laten legselgrootte, aantal uitgevlogen jongen en nestsucces een stabiele trend zien. Muizen blijken daarbij een belangrijke rol te spelen. We zien wel een klein, maar consistent verschil tussen klei- en zandgronden, waarbij op kleigronden de reproductie iets achterblijft bij die op de zandgronden. Dat spoort met de aantalsontwikkeling die met de aantalsmonitoring in het BMP is vastgesteld is: terwijl de aantallen op zandgronden stabiliseren of licht vooruitgaan, neemt de soort op de kleigronden nog steeds af. Er zijn aanwijzingen dat voedsel daarbij een rol speelt. Reden voor STONE en Sovon daar de komende jaren eens wat dieper in de te duiken.

Rapport verstuurd

Het rapport is inmiddels gratis toegestuurd aan alle begunstigers van STONE en via Sovon aan alle nestwaarnemers van de afgelopen jaren die (nog) geen begunstiger zijn. Door derden is het rapport te bestellen door een mailtje met adresgegevens te sturen naar stone@steenuil.nl. De kosten bedragen € 6,- (inclusief verzendkosten). Het rapport is ook als pdf beschikbaar.