Gelderse vogelaar in de kieker | Remke van Rijswijk
Laat begonnen met vogelen, maar dat wil niet zeggen dat je dan niet veel kunt doen in vogelaarsland. Het enthousiasme van Remke werkt vermoedelijk aanstekelijk binnen de VWG Zutphen e.o. want het is een actieve werkgroep. Ze doet het secretariaat maar daarnaast ook vogels ringen en tellen. Hierdoor heeft ze al veel leuke waarnemingen kunnen doen.
In relatief korte tijd is vogels kijken een aardig uit de hand gelopen hobby geworden. Mijn werk heeft niets met vogels te maken, ik ben docent Nederlands als Tweede Taal (NT2). In mijn vrije tijd ben ik het liefst buiten.
Wanneer ben je begonnen met vogelen?
Veel te laat. Pas in 2007, met een vogelcursus voor beginners. Eind vorige eeuw heb ik de natuurgidsencursus van het IVN gedaan. Als natuurgids wist ik van alles een beetje, maar eigenlijk weinig tot niets van vogels. Om die leemte te vullen ging ik een vogelcursus doen bij de in 2005 opgerichte Vogelwerkgroep Zutphen Vogelwerkgroep Zutphen (vwg-zutphen.nl) Meteen was ik helemaal gegrepen door het vogels kijken en na een reisje naar de Extremadura met een aantal mensen van de VWG was ik helemaal om. IVN-gids ben ik nog steeds, maar dat staat nu wel op een heel laag pitje. Wat er zo boeiend is aan vogels? Ik geloof vooral het feit dat je ze overal en altijd kan aantreffen (dit schrijvend pauzeer ik regelmatig om te kijken naar groepjes koperwieken die in de kastanje achterin de tuin neerstrijken). En dat het altijd weer spannend is wat je te zien krijgt. Vogels kijken is zoveel meer dan alleen het determineren van de soort, het bestuderen van hun gedrag is minstens zo interessant.
Zoals gezegd begon ik met een cursus bij de VWG Zutphen en omstreken. De eerste jaren rondgekeken en meegedaan aan excursies, meegelopen met tellingen, meekijken op de telpost. Na jaren excursiecommissie IVN maakte ik in 2011 de overstap naar de excursiecommissie van de VWG. Maar ik wilde wel meer doen, en toen er een nieuwe secretaris werd gezocht leek me dat wel een goed idee. Een bijdrage leveren en tegelijkertijd op de hoogte blijven van alles wat in de VWG speelt. Toen ik in 2012 begon als secretaris had de VWG zo’n 100 leden. Nu is dat gegroeid tot 220 leden! Er gaat dus aardig wat tijd zitten in het secretariaatswerk. Met de excursiecommissie ben ik gestopt. Er zitten maar 24 uur in een dag, je moet soms keuzes maken.
De VWG Zutphen is een actieve club. Er is elke maand een excursie, er is een groepje jonge vogelaars (8 tot 12 jaar) die maandelijks een activiteit hebben, we organiseren verschillende vogelcursussen. De uilenwerkgroep beheert een groot aantal nestkasten, doet onderhoud en monitoring. Daarnaast houden we het beleid van gemeente én provincie ten aanzien van vogels in de gaten, en ondernemen we actie als dat nodig is. Zoals bij alle vrijwilligersclubs is er een klein aantal leden heel actief. Voor het volgen van beleid en voeren van procedures kunnen we nog wel iemand gebruiken. Dus vogelaar uit Zutphen of omgeving, als je iets wilt betekenen voor de lokale vogelbescherming, meld je dan aan!
Ringen
Tijdens een vervolgcursus namen we een kijkje bij het ringstation van Steven de Bie in Klarenbeek. Inmiddels was ik er wel achter dat broedvogel- en trektellingen niets voor mij was, mijn achterstand van geluidenkennis zou ik nooit meer kunnen inhalen. Maar vogels vangen en in de hand houden, daar viel nog veel van te leren! Na een gesprek met Gerard Boere begon ik met hem als mentor aan de opleiding tot vogelringer. Na 2 jaar oefenen met vogels uit een mistnet peuteren, leeftijd bepalen, meten en wegen, heb ik in 2017 het examen bij het Vogeltrekstation gedaan. Sindsdien doe ik een Ring-MUS-project in mijn eigen tuin en doe ik mee met een aantal CES-projecten in de omgeving. Ook bemonster ik vogels voor het zoönose-onderzoek van Vogeltrekstation en Erasmus UMC.
Je favoriete gebied?
Moeilijk kiezen. Het aantrekkelijke van Zutphen is dat er zoveel verschillende biotopen op fietsafstand zijn. Bos, heide, uiterwaarden, akkers en stad. Het enige wat je hier mist is de zee. Als ik moet kiezen, dan is de Rammelwaard wel favoriet. Een prachtig landschap en altijd kans op een verrassing.
Leukste of mooiste waarneming?
Nog zo’n onmogelijke vraag. Tijdens mijn ringersopleiding vingen we bij de IJssel in 2 maanden tijd 11 verschillende ijsvogels. Schitterende vogels natuurlijk, maar ook zeg ik sindsdien nooit meer dat ik ‘de’ ijsvogel ergens gezien heb. Of kies ik voor het twee uur lang kijken naar een jonge visarend die onder het toeziend oog van zijn ouders leerde vissen? Dat was in Zweden, samen met medevogelaars om het enthousiasme mee te delen. Of toch die appelvink, badderend in het vijvertje in mijn voortuin? Of nachtzwaluwen luisteren op de Gorsselse Hei? De wolken kanoeten en de broedende sterns tijdens een week Wadwachten tussen Utopia en het wad op Texel?
Welke (Sovon-)tellingen doe je?
Als beginnend vogelaar begonnen met de MUS-telling. Een aanrader voor iedereen die met tellen wil beginnen. Nu alleen nog een PTT-ronde en één klein gebiedje voor de Watervogeltelling. En de jaarrond tuintelling. In januari proberen we met de VWG in ons hele werkgebied alle vogels te tellen, dan doe ik ook één of twee gebieden.
Wat kan beter bij Sovon?
Er zijn steeds meer interessante workshops en cursussen online beschikbaar. Een prima ontwikkeling, ga er vooral mee door. Een nadeel vind ik dat de meeste zo lang zijn. Voor mijn werk moet ik al genoeg naar een scherm staren. Als de workshops korter zouden zijn zou ik er meer gebruik van maken.
Wat gaat goed bij Sovon?
Alle waarnemingen worden omgezet in verslagen en rapporten die gebruikt kunnen worden voor bescherming van vogels. Het minst leuke van tellen en ringen is het achter de computer moeten zitten om alles in te voeren (dat kan ook al in het veld, maar ik ben meer van het opschrijfboekje). Ik ben blij dat anderen met die gegevens nuttige dingen doen.
Ook de verschillende manieren waarop Sovon contact houdt met de waarnemers vind ik goed. Het is mooi dat er zoveel soorten tellingen zijn. Zo kan iedereen een telling vinden die passend is, qua moeilijkheid en/of tijdsinvestering.
