Populatie Halsbandparkieten in tien jaar bijna verdubbeld

De Randstad oogt steeds groener, maar dan van parkieten. In tien jaar tijd is de populatie van de felgekleurde Halsbandparkiet bijna verdubbeld. In Nederland huizen nu naar schatting 22.000 exemplaren. Dat blijkt uit twee door Sovon gecoördineerde tellingen van parkieten op slaapplaatsen. Ruim honderd vrijwilligers hielpen mee en brachten de aantallen in kaart.

Oorspronkelijk kwamen ze alleen in India en de Sahelregio in Afrika voor. Maar in de afgelopen eeuw heeft de Halsbandparkiet zich in allerlei Europese steden gevestigd. Ook in Nederland, waar sinds midden jaren zestig van de vorige eeuw een populatie in het wild huist. Deze vestiging is te danken aan vogels die zijn losgelaten uit volières. Sindsdien is het de parkieten voor de wind gegaan; hun succes heeft te maken met de combinatie van milde winters en voldoende voedsel, zoals bessen, noten en knoppen aan sierbomen en voedertafels in tuinen. Kennelijk zijn er ook voldoende nestbomen met holen om in te broeden en weten ze daarin genoeg jongen groot te brengen.

Op slaapplaatsen geteld

Halsbandparkieten hebben de gewoonte om buiten het broedseizoen gezamenlijk in groepen te slapen. Zulke slaapplaatsen trekken vogels uit een heel wijde omgeving aan. Parkieten kunnen tientallen kilometers vliegen om er te komen. ’s Winters zijn ze op deze plekken goed te tellen. De bomen zijn dan kaal en veel van de slaapplaatsen zijn goed bereikbaar in het stedelijk gebied. In de winters van 2009-2015 werden de parkieten landelijk geteld. De laatste slaapplaatstelling, in de winter van 2014/15, leverde 9600 Halsbandparkieten op. Eerder, in de winter van 2011/12, waren dat er 12.000. In de afgelopen jaren groeide de populatie snel, zo bleek uit tellingen overdag in het broedseizoen en in december. Maar om de populatiegrootte opnieuw vast te stellen, organiseerden we opnieuw twee winterse slaapplaatstellingen. In de weekenden van 18/19 december en 14/15 januari brachten ruim honderd vrijwilligers de slaapplaatsen per stad of dorp in kaart en telden de aantallen. Dat leverde in januari bijna 22.000 Halsbandparkieten op. In tien jaar tijd is hun aantal dus bijna verdubbeld.

Randstedeling

De Halsbandparkiet is nog steeds een uitgesproken Randstedeling. In vergelijking met zeven winters geleden bleef de verspreiding van de slaapplaats bijna gelijk. De meeste parkieten werden in Den Haag, Amsterdam en Rotterdam geteld. Maar allerlei grotere plaatsen in de Randstad hebben inmiddels ook slaapplaatsen met honderden vogels (figuur 1). Aan de randen van het verspreidingsgebied bleken de aantallen op enkele plekken behoorlijk te zijn toegenomen, zoals in Purmerend (bijna 800) en Utrecht (950). Op sommige plekken verscheen de soort, zoals in Alkmaar (570) en Hoorn (40). De groei heeft kennelijk vooral aan de randen plaatsgevonden, al moeten de resultaten nog wel verder geanalyseerd worden.

Meer lezen

Over de opkomst van exoten als de Halsbandparkiet zijn de meningen verdeeld. Wie zich wil verdiepen in de ecologie, kan artikelen in de Vogelbalans 2020 en de artikelen in de laatste twee nieuwsbrieven van het telproject PTT als beginpunt nemen om meer kennis over deze parkiet op te doen. Ook de lezing van Diederik Strubbe op de Landelijke Dag is interessant om te bekijken. En let op: in zijn verhaal wordt de klimaatgrens van de Halsbandparkiet zelfs tot aan de Randstad gelegd.