Eerste steltlopers keren weer om, de Witgat voorop

Eind juni op de kalender. De langste dag qua daglicht is weer gedaan. De eerste steltlopers zijn uitgebroed in het hoge noorden en gaan weer op weg naar het zuiden. De Witgat is een van de eerste terugkeerders. Bosruiter en Oeverloper komen nog.

Net als bij sommige andere ruiters, zien we bij Witgatjes meerdere trekgolven. Dat heeft te maken met de bijzondere broedbiologie, waarbij vrouwtjes hun jongen eerder verlaten dan de mannetjes. Bij Bosruiters gaat dat bijvoorbeeld ook zo. Eerst komen de volwassen vogels en dan vooral de vrouwtjes terug. In het veld kun je de verschillen tussen beide geslachten overigens niet zien. In juli en augustus worden ze aangevuld met onvolwassen vogels. Een deel van de Witgatten overwintert hier. Hoe zachter de winter, hoe meer overwinteraars. Ze kunnen bijna overal opduiken en trekken in een breed front over ons land, als er maar water in de buurt is. Witgatjes gebruiken soms kleinere plasjes in verder droge omgeving. Het zijn voornamelijk solitaire vogels. Trekgroepjes van meer dan tien exemplaren zijn betrekkelijk zeldzaam. In de winter hebben deze schuwe, neurotische steltlopers een voorkeur voor traag stromende sloten en riviertjes.

De trekgolven volgen via LiveAtlas

De gegevens uit de lijsten van LiveAtlas tonen dat de eerste Witgatten alweer op de weg terug zijn. Je ziet de eerste piek in de waarnemingen groeien. Dit zijn vooral volwassen vogels. De tweede piek in juli en augustus wordt veroorzaakt door de instroom van jonge vogels. Mocht je deze zomer zelf een vogeltochtje maken, dan is het leuk om een compleet lijstje voor LiveAtlas bij te houden. Per week komen er al meer dan 550 volledige lijsten van ongeveer 1 uur binnen en daarmee kunnen we de seizoenspatronen van trekvogels zoals het Witgatje live laten zien.

Toename

Tijdens de atlasperiode (2012-2015) werd het winteraantal geschat op 1000-1500 exemplaren. De aantallen zijn vanaf 1980 met zo’n 16% toegenomen en dan met name in de noordelijke provincies. Ook in Engeland en Frankrijk zijn de winteraantallen gestegen. Ga naar vogelatlas.nl/witgat voor verspreidingskaarten.