Onderzoek naar de Tapuit

De Tapuit is als broedvogel in Nederland binnen enkele tientallen jaren sterk afgenomen. Van de duizenden paren in de jaren zeventig bleven er 210 tot 310 over in 2015. De verspreiding blijft tegenwoordig vrijwel beperkt tot de noordelijke helft van het land.

De soort staat als ‘Bedreigd’ op de Rode Lijst en voor diverse Natura2000-gebieden zijn doelen aangewezen, die bij lange na niet gehaald worden. Wat zijn de oorzaken van de afname, en wat is er aan te doen?

Onderzoek Tapuit

Bij het onderzoek naar de afname van de Tapuit werkt Sovon samen met Stichting Bargerveen en Oenanthe Ecologie. Het onderzoek spitst zich toe op broedsucces, overleving, voedsel en habitatgebruik. Veldwerk vindt plaats in de vastelandsduinen van Noord-Holland (sinds 2007) en op Texel (sinds 2016). De gegevens worden onder andere gebruikt om de invloed van (PAS-)beheermaatregelen, recreatie en predatie op de Tapuitenstand te evalueren.

Habitatfactoren

De belangrijkse reden voor de sterke afname als broedvogel is landschappelijke verandering. De Tapuit zoekt al lopend over de grond zijn voedsel. Lage, open en kruidenrijke vegetaties zijn in de duinen en in heidegebieden echter vervangen door hoge gesloten grasvegetaties of struwelen. Daar kan de Tapuit niet uit de voeten. Dit is een gevolg van 'vermesting' (hoge stikstofdepositie) en afgenomen konijnenvraat (gedecimeerd door opeenvolgende ziektes). Van de maatregelen die tegen vergrassing worden uitgevoerd, blijken sommige wel en andere niet effectief voor de Tapuit.

Recreatie

Intensieve recreatie blijkt een aanvullende factor van betekenis te zijn. In duingebieden ten zuiden van Den Helder bleken Tapuiten in afgesloten delen een 3-4 maal hogere dichtheid te hebben dan in opengestelde gebieden. Binnen opengestelde gebieden zijn er weer verschillen tussen delen met maar één fiets- of wandelpad en delen met een netwerk van paden (en daar is de dichtheid het laagst).

Let op kleurringen

Wij roepen vogelaars op om goed te letten op kleurringen bij Tapuiten met name in de duinen. Waarnemingen van gekleurringde Tapuiten die zich elders als broedvogel vestigen zijn erg waardevol voor ons onderzoek. Geef dergelijke waarnemingen daarom zo snel mogelijk aan ons door, ook als de kleurringcombinatie niet (volledig) is afgelezen. We kunnen er dan eventueel zelf nog achteraan gaan.