Mijn vogelmoment

Hilde Dom

Mijn eerste nestje van de Kievit dat ik gevonden heb in 2022 op een stoppelveld(maisakker). Ben toen langs de landbouwer gegaan en hij wou meewerken. Bij het ploegen heeft hij het nestje uitgespaard en aan de andere zijde (er loopt een verkeersvrij baantje tussen) had hij kuikenland vrijgelaten (overjarig raaigras). Bij het ringen hebben ze 11 pulli geringd (een crechè). Hij heeft dus nog meerdere nestjes uitgespaard. Ik was dolgelukkig!! 

Toine Rommers

Wateroen! - In De Matjens bij Achtmaal had ik een grappige ontmoeting met twee Waterhoentjes. Ik betrapte ze in een smal slootje. Eén nam de vlucht en streek op veilige afstand weer neer. De ander verdween onder water. Rustig meende ik te kunnen wachten tot hij uit ademnood weer boven zou komen. Na vijf minuten was er nog niets te zien en dat prikkelde in hoge mate mijn nieuwsgierigheid. Ik liet me naar de rand van het water zakken. Geen rimpeltje was er te zien. Ik sprong over het slootje en bewoog mijn gelaarsde voet door het water op de plek waar hij moest zitten. Dat hielp! De vogel schoot uit het water en vluchtte naar zijn maatje in de verte. Al die tijd had hij zich, met alleen zijn snaveltje boven water, verborgen gehouden. Om niet door mijn laars geraakt te worden moest hij noodgedwongen zijn schuilplaats verlaten. Of ik dan het snaveltje niet zag dat boven water uitstak? Door ongerechtigheden langs de waterkant was dat uitgesloten. Normaal gesproken is het een sublieme ontsnappingstechniek die in het smalle slootje, zij het nipt, zijn uitwerking miste. Dank zij het ‘wateroentje’ was ik weer een leuke ervaring rijker.

Mark Zekhuis

Ik heb het geluk al meer dan 15 jaar vogeltellingen te mogen doen op Rottum. Vooral in het najaar zijn die weekenden extra spannend op Rottumerplaat, Rottumeroog en Zuiderduin. Op 18 september 2011 telde ik de noordzeekant van Rottumerplaat. Ik genoot van de duizenden stelten maar ook IJsgors, Smellekens en jagende Slechtvalk. Je loopt dan op de kwelder ook alle geulen, tijdelijke plassen en prielen af om geen Smienten of Wintertalingen te missen. Op een van die plassen ontdekte ik twee Grauwe Franjepoten en een Rosse Franjepoot die daar naast elkaar rond zwommen. Een prachtig schouwspel hoe die vogels ongestoord schokkerig en soms draaiend als ballerina's op het plasje hun baantjes trokken. Ik deed broek en mijn stoute schoenen uit en liep met mijn camera op het statief het water in. De ijverige vogeltjes trokken er niets van aan. Soms maakten ze een kwetterend contactroepje, maar bleven bij elkaar druk foerageren. Het was voor mij zo'n bijzonder moment om daar helemaal alleen op die kwelder te zijn met frivole gezelschap. Op een gegeven moment zwom er zelfs een Grauwe Franjepoot onder mijn statief door! Als ik die foto's weer zie, moet ik steeds weer glimlachen.

Gerard Ouweneel

Toen J.A. Eygenraam in 1962 via Het Vogeljaar opriep aan periodieke waterwildtellingen deel te nemen, haakte ik in. Daarmee ging ik 45 jaar door. Het tellen werd zo’n automatisme dat ik bij het kijken naar vogels nóg direct beging met tellen. Toen echtgenote Els en ik elkaar leerden kennen, ging ze soms mee. Zo ook eens naar Overflakkee, waar ik bij Den Bommel had afgesproken met Tom Lebret. Tom en ik wilden van de daar aanwezige Brandjes, Grauwe- en Kolganzen de pikfrequentie tellen. Het was geen weer om achter een dijk te liggen, hetgeen toch moest. Els vond ons gedoe dusdanig bizar dat het eerst verbazing en daarna lachlust wekte. Even later was het onze beurt om te lachen. Over het Haringvliet vlogen een stel Nonnetjes. Els kende deze naam alleen van de dames die haar onderwijs hadden gegeven, een mensensoort waarmee ze het vaak aan de stok had. Mijn uitroep ‘Nonnetjes!’ kon ze dus in het geheel niet plaatsen en overtuigde haar dat vogelaars zonderlinge schepsels zijn. Zo nu en dan gaat ze nog steeds mee op excursies. Maar dat is niet zozeer om de vogels dan wel om zich te verbazen over vogelaars.

Maurits Gleichman

Een windstille, mistige januarimorgen in 2017 met een beetje vorst: in de boom met de maretakken bevond zich een Grote Lijster, die bleef zitten. Dat was uitzonderlijk, want Grote Lijsters zijn schuwe vogels, die altijd ratelend wegvlogen zodra ze mij zagen. Dit exemplaar ging gewoon door met foerageren op de maretakbessen en deed daarmee zijn Latijnse naam eer aan. Turdus viscivorus betekent immers ‘maretak-verslindende lijster’. Vandaar dat ze bekend staan als de belangrijkste verspreiders van de Maretak Viscum album. Maar wie heeft nu ooit echt gezien hoe dat in zijn werk gaat? Op dat moment begon ik te realiseren dat deze lijster bezig was om mij daar ooggetuige van te maken. Hij plukte elke bes heel doelgericht en slikte deze direct door. Daarbij was er - zoals in de literatuur meestal beschreven wordt - absoluut geen ingewikkeld gesmeer met snavels aan takken. Na het verorberen van ongeveer 30 bessen ging hij een half uurtje zitten uitbuiken in bolzit-houding, die geleidelijk overging in een soort trance met pershouding. Vleugels afhangend en staart schuin omhoog, totdat er -héél geleidelijk aan- een lange, uiterst kleverige streng, met daarin de onverteerde pitten van de recent gegeten maretakbessen- naar buiten geperst werd…..mijn meest magische vogelmoment!

Toine Rommers

Een vlucht regenwulpen - Floristen die altijd met plantjes bezig zijn hebben het een stuk gemakkelijker dan vogelaars. Ze liggen ’s nachts heerlijk te slapen en als ze er even uit moeten komen ze geen reigersbekken of koekoeksbloemen tegen. Voor vogelaars ligt dat anders. Op 16 april 2004 om 03.00 uur ’s nachts moest ik er even uit. Op het toilet hoorde ik merkwaardige geluiden. Dat komt wel meer voor, maar dit keer was het anders. Het kwam van buiten. Gauw het wc-raampje open gezet. Het snelle ‘biebiebiebiebiebiebie’ was onmiskenbaar van een vlucht regenwulpen. Je kunt deze roep enigszins vergelijken met die van de Dodaars of vrouwtjes koekoek. De vogels waren ongetwijfeld op weg naar hun broedgebieden in Scandinavië. Met groot ontzag en respect voor deze vogels die midden in de nacht hun koers kunnen bepalen kroop ik weer tussen de lakens.

Hans van de Laar

Op 10 december 2011 probeerde ik een Klapekster te digiscopen in het Bronnengebied van de Brunssumerheide. Deze fraaie wintergast zag ik vanuit de verte ineens aan komen vliegen en gelukkig ging hij/zij op een mooie afstand in de top van een boom vóór mij zitten: foto's geslaagd. Maar opeens was hij/zij ook weer snel weggevlogen en leek van de aardbodem verdwenen. Toen ik met mijn telescoop ging zoeken, zag ik de reden van zijn/haar verdwijnen: een prachtige adulte vrouw Havik zat schitterend in beeld vlakbij in een andere alleenstaande boom. Zo mooi in open terrein had ik deze soort nog nooit gezien en enigszins opgewonden kon ik enkele leuke digiscoopfoto's en een filmpje van haar maken. Terwijl ik dat deed, draaide zij met haar kop en keek mij even recht aan. Mij zag ze niet maar wel de twee trimmers die zij met haar priemende blik volgde terwijl deze hardlopers achter mij langs liepen.

Een geweldige vogelbeleving om nooit te vergeten.

Dick Jonkers

Van 1958 t/m 1961 maakte ik deel uit van een groepje vogelaars, dat zich onder meer bezighield met het vangen en ringen van Bokjes. Het was een enerverende periode, die mij mijn hele leven is bijgebleven. De soort is familie van de Watersnip en houdt zich net als hij op in moerassige begroeiingen en zompige graslanden. De vangpogingen vonden plaats tijdens de herfst- en voorjaarstrek. De ringplekken waren in het eerste jaar graslanden niet ver van het Veluwemeer bij Harderwijk. Daarna in percelen oostelijk daarvan bij Hoophuizen, met ook een plek op een rieteilandje. Er werd gevangen met fijnmazige nylonnetten bevestigd tussen bamboestokken van 2½ m hoog.

Bokjes houden zich schuil tussen de begroeiing in de hoop niet te worden opgemerkt. Bij onraad vertrouwen zij op hun schutkleuren en blijven zitten. In vogelaarsjargon: zij drukken zich. De vogel heeft hieraan zijn volksnaam doverik te danken. Besluiten ze om te vluchten, dan gebeurt dit met een korte, op die van een vleermuis lijkende fladderende vlucht, om meteen daarna weer elders in de vegetatie te landen. Van dit gedrag werd geprofiteerd door in linie lopend de vogels op te stoten, 'Bokjes trappen' genoemd. Daarna probeerden wij ze door omtrekkende bewegingen rond de invalplekken te maken, in de netten te laten belanden. Ondanks onze grote inzet werden tijdens 19 dagen in totaal slechts 25 exemplaren geringd! Het aantal vangpogingen was veel groter.

Folkert Nijboer

Wij doen al jaren nestkastenonderzoek in 18 bosvakken met een 80 tal nestkasten langs het Slingerpad Maashorst Uden. Wij, Martin van Zanten, Theo van der Velde, Annetje Elfrink en bovengenoemde, waren in 2020 bezig met het onderzoek en wat opviel dat er meerdere wespennesten in de kasten zaten. Ik had net in een kastje gekeken en vertelde zijn teamgenoten dat er een wespennest in zat. Annetje wilde dat ook wel even bekijken en opende ook het kastje en werd meteen geheel omhuld met wespen. Na heel veel geproest en wapperende handen wist ze zich te bevrijden. Meteen een leer om voorzichtig de kastjes te openen. Een ander moment was dat er in een nestkastje een koolmees begonnen was met een nestje. Tien dagen later kwamen we weer langs voor de controle en bij opening schoten plotseling als een speer twee bosmuizen langs de hand en arm naar beneden. Dat was toch wel even schrikken.

Rens Pepels

Jaren geleden fietste ik van school terug naar huis waar ik in een weiland roeken aantrof in een kring, midden in deze kring bevond zich één Roek alleen. Op een gegeven moment begonnen alle Roeken op deze enkeling te pikken. Deze stond doodsangsten uit, de veren vlogen in het rond. Hij of zij had het uiteindelijk overleeft. Ik begreep er niets van totdat ik jaren later een artikel in een Belgisch ornithologisch maandblad las over een roekenkring. Deze intelligente kraaiachtigen zouden deze kring gebruiken als een soort rechtbank waar soortgenoten uit hun kolonie worden berecht die iets uitgespookt hadden hetgeen tegen hun regels zou zijn. Ik werd per toeval met deze gebeurtenis geconfronteerd.

Gerrie Abel

Oranje kleurt purper - Ik kijk door een klein gaatje in het rietenscherm. Voor me op de kooiplas een paartje wilde eend en zes opgewonden Nijlganzen. Dan kijk ik naar het kooibos en zie een bruinige vlek in het frisse groen van een wilg. Maar die vlek blijkt ook ogen te hebben en een lange snavel, nee echt en ik hou mijn adem even in, is het een Purperreiger? Ik raak enigszins opgewonden, een broedende Purperreiger in de eendenkooi, in mijn Sovon-inventarisatieblok. Is dit echt waar of zit ik in een droom.

Dit moet via Twitter en Facebook de wereld in geslingerd worden, iedereen zou dit moeten zien, wat een mooie ervaring. Maar dan besef ik dat het vandaag 30 april 2013 is, de inauguratie van koning Willem-Alexander, oranje vlaggen en koek happen, dat is waar Nederland zich vandaag mee bezig houdt. Zit men wel op mijn belevenis te wachten?!

En dan realiseer ik me ook dat natuurgebieden soms op slot moeten, afgeschermd van publiek, dit alles om zeldzame planten en dieren een kans te geven. Nee, dit gaat vandaag toch niet de wereld in, laat Nederland maar gezellig het Oranjefeest vieren. Ik vier mijn purperfeestje in alle stilte.

Jettie van Assendelft

Ik woonde nog maar enkele jaren in Doesburg toen ik begin juni vlak voor ik naar bed wilde gaan een hoog zeurend gepiep hoorde: "pieuw, ...pieeeuw". Ik kende het geluid niet en keek naar buiten. Het geluid kwam uit een tuin achter de dijk. Er vloog een donkere schim langs een oude perenboom en na wat gezoek in de schemer zag ik met de kijker in de perenboom een jonge Ransuil die erbarmelijk zat te bedelen. Een ouder probeerde hem te bewegen mee te vliegen. Uiteindelijk vloog het jong er achteraan naar de grote notenboom voor mijn balkon. Daar greep hij onhandig een tak en het volgende moment was onvergetelijk. Het uiltje hing ondersteboven aan de tak en keek vanuit die benarde positie rondom. Ik moest zo lachen dat ik niet gezien heb waar hij vanaf daar heen vloog.

Sindsdien luister ik begin juni altijd of er jonge uiltjes in de buurt zijn. De meeste jaren wel, maar zo'n mooie vliegles heb ik niet weer mee gemaakt.

Jos Vrolijk

Memorabele belevenissen uit het veld: hoe een Sovon-vrijwilliger bijna op het politiebureau terechtkwam.. In A’dam-ZO ligt pal naast een McDonalds een kolonie met Kleine Mantelmeeuwen. Om atlasgegevens te verzamelen ben ik destijds een aantal keren over het omringende hek geklommen om het aantal nesten goed te kunnen tellen. Al bij de eerste telling werd ik door een megafoon van een patrouillerend politiebusje verordonneerd om onmiddellijk het terrein te verlaten. Verbaasd meldde ik mij bij de vier agenten die al klaar stonden bij het goed met slot verzekerde toegangshek (ik kon de handboeien al op hun outfit zien...). Ik verwachtte minstens grondige controle van ID’s en mijn toestemmingsformulieren. Niets hiervan: de agenten bleken alleen en vooral bezorgd om mijn veiligheid, immers zo zeiden ze: er hing toch een zeer duidelijke waarschuwing aan het hek: ‘Gevaarlijk Terrein, Drijfzand!' Dat dit gebied al ruim 40 jaar geleden opgespoten werd en dus van drijfzand absoluut geen sprake kon zijn, wisten de agenten niet. Wat mij wel bekend was: dit bordje is een trucje van de projectontwikkelaar om ongewenst bezoek af te schrikken…. Ik had de juiste toestemming en dus geen bezoek aan het politiebureau. Wel een atlastelling om niet snel te vergeten.....

Frits van Montfort

Tien jaar bescherming weidevogels gedaan, in Bergeijk. In het begin ging dat wel goed, had contact met de boeren en loonwerkers. Nesten werden op het land gezocht en met stokken aangegeven. We beschermden 27 nesten van Kieviten en 3 van de Grutto. Nu is alles weg, door predatie en maaien. Ik ben gestopt kan niet goed meer lopen. Mijn zin is over.