Weer duizenden jonge Grutto's te weinig

Afgelopen broedseizoen zijn er ongeveer 9000 jonge Grutto’s vliegvlug geworden in Nederland. De meeste, zo’n 5400, werden groot in Friesland en circa 3600 in de rest van Nederland. Om de sterfte van oude vogels te compenseren, zouden er echter circa 13.000 vliegvlugge jongen moeten zijn. Het betere broedresultaat in Friesland is waarschijnlijk vooral te danken aan de hoge veldmuizenstand. Hierdoor aten predatoren vermoedelijk meer muizen en minder eieren en kuikens van weidevogels.

Dit jaar werden voor de 8e keer op rij landelijke jongentellingen uitgevoerd. Het betreft een samenwerkingsproject van Vogelbescherming Nederland, Sovon Vogelonderzoek Nederland en het gruttoteam van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Met uitzondering van de redelijk goede broedseizoenen 2013 en 2017, blijft de stand van onze nationale vogel, jaar na jaar achteruitgaan. Sinds 1990 is de gruttopopulatie met maar liefst tweederde geslonken. De broedresultaten in Friesland zijn dit jaar wel een lichtpunt.

Jonge Grutto's hebben kruidenrijk grasland met een afwisseling van open structuur en dekking nodig. In monotoon raaigras (foto) zijn de overlevingskansen een stuk lager. Foto: Hans Gebuis

Intensief grasland, weinig insecten

Sinds enkele jaren zijn de provincies verantwoordelijk voor onze weidevogels. Vogelbescherming Nederland stuurde daarom een brandbrief aan alle provincies om met effectieve maatregelen te komen om de achteruitgang te stoppen. De achteruitgang is hoofdzakelijk te wijten aan verlies van goed leefgebied. Het grootste deel van de kuikens kan niet opgroeien op intensief bewerkte graslanden, waar vroeg gemaaid wordt en waar weinig insecten zitten. Predatie kan vervolgens plaatselijk ook een rol spelen.

Jongentellingen

Het aantal jonge Grutto’s werd als volgt bepaald: In mei/juni werden in ons land 255 gruttokuikens geringd met kleurringen, waardoor ze individueel herkenbaar waren. Vervolgens hebben enkele tientallen vogelaars tussen 20 juni en 10 augustus verspreid door het land groepen vliegvlugge jonge Grutto’s opgezocht. In deze groepen konden 6100 jongen op kleurringen worden gecontroleerd. In opdracht van Vogelbescherming Nederland berekende Sovon, op basis van de kleurringdichtheden, een schatting van het totaal aantal jongen dat vliegvlug werd in Nederland.