Waarom vertrokken twee Kieviten naar Oost-Europa?
Uit veel gebieden komen geluiden dat het broedseizoen van de weidevogels moeizaam verloopt door grote droogte en hoge predatiedruk. Veel Kieviten raakten vroegtijdig hun eieren of kuikens kwijt en het duurde lang voordat ze een nieuwe poging waagden. Wat we echter niet hadden zien aankomen, is dat sommige Kieviten het na hun eerste broedpoging in Nederland voor gezien hielden en naar Oost-Europa vertrokken.
Toch gebeurde het: twee Kieviten met een kleine GPS-zender op de rug vertrokken nadat ze hun nest kwijtraakten in oostelijke richting. Nota bene vloog de één naar Rusland en de ander naar Oekraïne.
Zenderonderzoek
Dit voorjaar voeren Sovon, Wageningen Environmental Research en Altenburg & Wymenga gezamenlijk een onderzoek uit naar habitatgebruik door kievitsgezinnen. Daarbij worden verspreid door het land vrouwtjes op het nest gevangen en voorzien van een zendertje. Een aantal van deze gezenderde Kieviten verloor op een later moment hun nest of kuikens door predatie of landbouwwerkzaamheden. Vaak starten Kieviten in zo’n geval opnieuw met een tweede legsel, normaal gesproken op hetzelfde perceel of een perceel ernaast. Sommige van de gezenderde Kieviten maakten na het verliezen van hun nest een uitstapje, maar kwamen toch weer terug. Twee van hen zochten echter hun heil meer dan 1.500 kilometer oostelijker.
Oorzaak onbekend
Het is verleidelijk om te speculeren over verklaringen voor deze opmerkelijke trektochten binnen het broedseizoen. Zouden deze kieviten hebben besloten dat de omstandigheden hier zo slecht waren dat ze een tweede broedpoging hier niet meer zagen zitten? Het is niet ondenkbaar. En wat zijn ze daar van plan? Toch moeten we geen overhaaste conclusies trekken: het gebeurt maar zelden dat we Kieviten in het broedseizoen kunnen volgen met een zender, dus over de strategieën van individuele vogels weten we nog maar weinig. Misschien gebeurt het wel vaker?
Van de circa 30 gezenderde Kieviten die wel nog in Nederland verblijven, hopen we meer te leren over hoe de gezinnen met kuikens omgaan met suboptimale omstandigheden en hoe hun keuzes de overlevingskansen van de kuikens beïnvloeden. Dit zal nieuwe inzichten opleveren die we kunnen gebruiken voor betere inrichting en beheer van het boerenland, zodat de neerwaartse trend van de Kievit kan worden gekeerd. Hopelijk vertrekken er niet nog meer naar het oosten!
