Vogelsoorten profiteren van Europese bescherming
Vogels die in de Vogelrichtlijn het zwaarste beschermd zijn, profiteren daar ook van. Dat blijkt uit een vergelijkend onderzoek, waarvan de resultaten verschenen in het blad Conservation Letters. Soorten als de Zeearend, Vale Gier en Witkopeend, die op de Annex 1-lijst van de Vogelrichtlijn staan, deden het in de afgelopen 30 jaar gemiddeld beter dan soorten die niet in die lijst zijn opgenomen.
In het artikel (gratis pdf) is te lezen dat soorten die beschermd zijn en waarvoor speciale gebieden worden aangewezen (Annex 1), gunstigere trends vertonen dan soorten die deze status niet hebben. De Witkopeend is bijvoorbeeld sterk toegenomen en ook de Zeearend is in opmars in Europa. Van de Kraanvogel merken we in ons land de gunstige trend ook: het aantal broedparen neemt jaarlijks toe.
Vergelijking
De onderzoekers vergeleken de trends van de Annex 1 soorten met de trends van de andere soorten voor twee tijdperiodes: 2001-2012 en 1980-2012. Ze keken ook naar de trekstrategie van de soorten, het habitat en enkele andere kenmerken zoals generatielengte (gemiddelde leeftijd die soort kan behalen) en legselgrootte. Een belangrijke andere variabele was de klimaatgevoeligheid van een soort (warmte- of koudeminnend). De analyse wees uit dat soorten die op de Annex 1 lijst staan het beter deden dan de overige soorten. Opmerkelijk was tevens dat deze soorten een positievere ontwikkeling doormaakte in landen die al langer de Vogelrichtlijn hadden geïmplementeerd. Helaas is er een categorie van soorten waarvoor dit positieve effect niet of nauwelijks geldt. Dat zijn de langeafstandstrekkers, zoals de Waterrietzanger en de Kemphaan.
Europese Rode Lijst
Eens in de 6 jaar wordt in de EU de status van vogelsoorten geëvalueerd. Dit jaar werden de verzamelde gegevens ook gebruikt voor het opstellen van een nieuwe Rode Lijst van Europese vogels. In de slipstream daarvan analyseerde een team onder leiding van de RSPB (Britse Vogelbescherming) de trends en laat het met deze studie de positieve effecten zien van een internationale beschermingsovereenkomst. Het is een welkome bijdrage aan de discussie over het nut van de Vogel- en habitatrichtlijn die momenteel binnen Europa wordt gevoerd en waarvoor vanuit de Europese Commissie input wordt gevraagd (zie ook het persbericht dat Vogelbescherming hierover heeft uitgebracht).
Over de Vogelrichtlijn
Sinds 1980 is in Europa de Vogelrichtlijn van kracht. In principe beschermt de richtlijn alle wilde vogels in Europa, maar voor een selectie van soorten, worden speciale maatregelen genomen: de zogenaamde Annex 1 soorten. In totaal zijn dat ongeveer 300 soorten, 40% van alle vogelsoorten die van nature in Europa voorkomen.
