Uitbreiding Cetti’s zanger in Zuid-Holland-Noord
Dat het goed gaat met de Cetti’s Zanger in Nederland weten inmiddels de meeste mensen wel. Na de publicatie van de Vogelatlas van Nederland, waarin het veldwerk uit de jaren 2013-2015 is vastgelegd, heeft de soort zich in ons district sterk uitgebreid. Nu de territoria nog te tellen zijn, wil ik in deze bijdrage stilstaan hoe deze uitbreiding zich in Zuid-Holland Noord heeft voorgedaan in ruimte en tijd.
Door: Hans van Gasteren | DC Zuid-Holland-Noord
Explosief in de lift
In de jaren ’70 van de vorige eeuw broeden ook al enkele tientallen Cetti’s Zangers in Nederland. De belangrijkste gebieden waren indertijd Zeeuws-Vlaanderen en de Biesbosch. Na de strenge winter van 1978/79 storte de populatie in en bleef laag. Vele jaren ontbrak de soort zelfs. Vanaf 2003 begon de opmars opnieuw, wederom in de al eerder genoemde gebieden. De explosieve toename in de Biesbosch is fenomenaal en uit een integrale broedvogeltelling in 2015 kwamen maar liefst 745 territoria naar voren (de Jong, 2015). Het district Zuid-Holland-noord grenst aan de Biesbosch, maar omvat dit gebied niet. Het eerste territorium werd in ZH-noord in 2007 vastgesteld. De aantallen namen langzaam toe tot 50 territoria in 2015 en vanaf dat moment ging het nog harder. De aantallen verdubbelen nog niet jaarlijks, maar een groei in de laatste drie jaar van 30%, 53% en 74% levert uiteindelijk 352 territoria in 2019 op, zie onderstaande figuur.
Dat de uitbreiding over de provincie Zuid-Holland vanuit de Biesbosch is ontstaan laat het onderstaande kaartje mooi zien. In de eerste jaren worden uitsluitend aan de rivieren Merwede en Lek (grenzend aan de Biesbosch) territoria vastgesteld. De eerste sprong verder de provincie in vindt in 2015 plaats (Reeuwijkse plassen). Daarna worden in 2017 ook de Nieuwkoopse plassen bezet, duinen ten zuiden van Den Haag (2018) en Meijendel (2019). Met deze snelheid zal in 2020 de gehele provincie bezet zijn.
Veel dank aan alle waarnemers die broedvogels jaar in jaar uit monitoren en aan allen die hun waarnemingen gedetailleerd(!) in www.waarneming.nl hebben ingevoerd.