Seizoen alweer bijna voorbij voor Koekoek

Nee, het noordelijke seizoen is eind juni nog niet voor alle Koekoeken klaar. De jonge vogels die nu nog gevoerd worden door hun pleegouders, of die nog geboren moeten worden bij laat broedende soorten (Kleine Karekiet), verlaten ons land pas in augustus of begin september.

Maar voor veel volwassen Koekoeken zit het werk erop. Ze hebben geen ouderlijke taken te vervullen en kunnen richting de overwinteringsgebieden. Dat doen ze ook, als je afgaat op Brits onderzoek aan gezenderde vogels.

Het land uit

Van de 12 Britse zenderkoekoeken dit jaar waren er op 27 juni al 8 het land uit en soms al tot in Zuid-Europa geraakt. Grappig detail: een van de vogels bevond zich die dag bij Groesbeek. Vlakbij de plek waar Raymond Klaassen opgroeide, die 'wel wat' met Koekoeken heeft (understatement; lees dit interview). Niet ver trouwens ook van het Sovon-kantoor!

Alle kanten uit?

In eerdere jaren bleek dat de Britse Koekoeken aanvankelijk verschillende kanten uitwaaieren. Ze verlaten Europa tussen het Iberisch Schiereiland in het westen en de Balkan in het oosten. Uiteindelijk komen ze echter allemaal terecht, op relatief korte afstand van elkaar, in de Kongolese regenwouden. Wat ze daar uitspoken, en hoe ze terugreizen naar West-Europa, wordt beetje bij beetje uitgepuzzeld.

Afnemende broedvogel

Reden voor dit onderzoek is de scherpe afname van deze bijzondere broedvogel. En niet alleen in Engeland. Ook in Nederland en elders in West-Europa zijn we in enkele tientallen jaren misschien wel de helft van de Koekoeken kwijtgeraakt. Om redenen die we deels kunnen aanvoelen (afname voedselbronnen in de vorm van rupsen van dag- en nachtvlinders), maar deels nog niet kennen (wat gebeurt er allemaal met ze op trek en in de winter?).

Fascinatie voor Koekoek

De Koekoek, met zijn in onze contreien zo bijzondere levensstijl, kent vele bewonderaars. Een van de grootste liefhebbers moet wel Nick Davies zijn die een geweldig boek schreef over zijn levenslange fascinatie. Lees wat de wapenwedloop tussen watervlooien en een parasitaire bacterie ons leert over de evolutie van Koekoeken. Of verwonder je over de grote verschillen in gedrag tussen Europese en Australische koekoekachtigen enerzijds en hun onvrijwillige gastouders anderzijds; iets dat een lange voorgeschiedenis kent.