IJsvogels profiteren van zachte winter

Het lijkt een goed voorjaar te worden voor broedende IJsvogels. Na enkele jaren van achteruitgang  profiteren ze nu van de zachte winter. De eerste berichten die bij Sovon binnenkomen wijzen erop dat er duidelijk meer IJsvogels te vinden zijn. Ook zijn ze al vroeg begonnen met het bezetten van hun broedgebied. In de afgelopen week zijn er in een nest in Noord-Brabant zelfs al vijf eieren gelegd.

IJsvogels kunnen – anders dan hun naam doet vermoeden – slecht tegen koud winterweer. Ze zijn afhankelijk van open water om te vissen. Omdat het standvogels zijn en dus niet wegtrekken, komen ze in de problemen als de vorst doorzet. Door de serie koudere winters van 2009 tot en met 2013 nam het aantal broedende IJsvogels in ons land dan ook sterk af. Broedden er in 2008 nog circa 1000 paartjes in Nederland, in 2013 was daar naar schatting nog maar een derde van over.

IJsvogel (Fotograaf Jeroen Stel)

Profiteren

De eerste berichten wijzen erop dat het dit voorjaar wel goed gaat: er worden meer IJsvogels gezien. Jelle Harder, ijsvogelexpert uit de Gooi- en Vechtstreek, meldde een ruime verdubbeling van het aantal broedparen in zijn werkgebied. Dankzij de zachte winter hebben de meeste IJsvogels het overleefd. Ook weten ze genoeg geschikte broedplekken te vinden. “Het viel mij de laatste tijd op dat er de afgelopen herfst en winter de nodige zware bomen zijn omgewaaid. Dat geeft op sommige plaatsen ook broedgelegenheid voor de soort”, licht Harder toe.

Wortelkluiten, ideale broedplaats (Fotograaf Jelle Harder)

Vroeg broeden

De zachte winter heeft er ook voor gezorgd dat de IJsvogels twee tot drie weken eerder dan normaal bij hun broedplaats zijn gezien. Dat kan ertoe leiden dat de nodige paartjes niet twee maar wel drie broedsels kunnen grootbrengen. Op 17 maart werd in Brabant gefilmd  hoe een IJsvogel haar eerste ei legde. Inmiddels heeft ze er al vijf. Dat is bijna een maand eerder dan vorig jaar. Dat zijn gunstige tekenen; met een beetje geluk begint dit jaar een krachtig herstel van de Nederlandse ijsvogelstand en loop je steeds meer kans om een IJsvogel te zien.

Tekst: Albert de Jong, Sovon Vogelonderzoek Nederland

Foto’s: Jeroen Stel & Jelle Harder