Genoeg te eten voor de merel in eerste maanden van het jaar
Merels zie je overal. Maar om onduidelijke redenen lopen de aantallen terug, met name in de stad en in de bossen op zandgronden. Dat zou kunnen komen doordat daar te weinig voedsel voor ze is. Maar eigenlijk weten we helemaal niet goed wat merels door het jaar heen eten. Tijdens het Jaar van de Merel doen we daarom onderzoek naar het menu van de merel.
Iedereen kan meedoen aan de telling ‘Wat eet de Merel?’ Je maakt een telgebied aan en vult in wat er aan eten voor de merels aanwezig is. Wekelijks houd je dan bij waar ze van eten. En waar niet van. Inmiddels zijn er ruim 3.000 tellingen doorgeven, met in de eerste weken van het jaar meer dan 300 tellingen per week. In alle tellingen bij elkaar zijn er 8.420 merels geteld in de eerste tien weken van 2022. Opvallend is dat er wekelijks constant rond de 2,7 merels per tuin aanwezig zijn. Dit komt overeen met wat we weten uit Jaarrond Tuintelling en LiveAtlas.
Vogelvoer, border en gazon
Bij meer dan de helft van de meldingen eten de merels van vogelvoer, uit de border en het gazon, en doen ze zich tegoed aan het aanwezige water (zie figuur). Bij vogelvoer moet je denken aan vogelzaad, meelwormen, rozijnen, een voerblok met insecten, of een neergelegde appel of peer. In de eerste tien weken van 2022 is vogelvoer constant een voedselbron voor de vogels.
Het gebruik van de border lijkt in de laatste weken iets toegenomen te zijn ten koste van het gazon. Het weer kan daarbij een rol spelen. De winter was zacht en (vrij) droog in januari en maart en juist bijzonder nat in februari. Het zou kunnen dat wormen dieper in de bodem zijn gekropen door de recente droogte, waardoor de vogels nu meer een voorkeur hebben voor de border. Daar is de bodem wat makkelijker om te woelen en ligt er vaak blad. Daartussen zijn insecten en andere ongewervelde dieren te vinden. Ook voorkomt de bladlaag een hele sterke uitdroging.
Naast voer is water belangrijk. Het gebruik hiervan lijkt recent ook toegenoemen, opnieuw waarschijnlijk door het droge warme weer van maart. Daarnaast zijn de bessen van de klimop in deze periode rijp geworden. Die worden in toenemende mate verorberd. Appel en sierappel blijven soms lang hangen, maar gaandeweg neemt de kans dat de merel daar een hapje van neemt af.
Blijft het droog?
Het is lente! En dat betekent dat de eerste merels met nestbouw worden gemeld. Het is natuurlijk leuk om zo’n broedgeval in de gaten te houden. En voedsel wordt nog belangrijker. Want naast voer voor de volwassen vogels zelf, moet dat ook voor de jongen verzameld worden. Het lijkt dan logisch dat de vogels meer op zoek gaan naar wormen uit gazon en border. Het is dan ook spannend of het een droog voorjaar gaat worden.
Tips voor het tellen
Doe je mee aan de telling? Dan hebben we nog een paar tips voor je. Vink bij het voer alleen aan wat ze eten, niet wat aanwezig is. Wat aanwezig is, heb je al doorgegeven in de gegevens van je telplek. Verandert er hier iets, dan kun je dit gaandeweg het seizoen aanpassen. Doe je nog niet mee aan de telling? Het maken van een telplek is eenvoudig te doen via Jaarvandemerel.nl. En het hoeft echt geen uitgebreide tuin te zijn. Ook als je een terras hebt, een balkon, of een plantsoen waar je op uitkijkt, kun je dat als telplek aanmaken.
Dikkie en Geelsnavel
Sommige waarnemers zijn bijzonder betrokken bij hun eigen merels en geven ze zelfs namen: “Ons mannetje en Dikkie zaten in de tuin. Geelsnavel heb ik deze week niet gezien, maar Slankie was vanmorgen wel weer even in de tuin,” schrijft een teller. Een ander schrijft: “Ze eten momenteel van vogelvoer en vetblok en wroeten op de grond tussen planten en op tuinpad. Mijn merels lusten geen appels (meerdere keren geprobeerd, maar er wordt niet van gegeten),” terwijl de appels bij weer een andere teller juist wel favoriet zijn: “De merels zijn dol op doorgesneden appels. We hebben een 'merelhuisje' gemaakt en opgehangen. Daarin leggen we ook halve appels. Die waren al snel ontdekt door een merel.”
Heb je zelf een leuke waarneming, deel dat gerust op sociale media met #jaarvandemerel, @sovon en @vogelnieuws.
Tel ook mee
Meedoen aan ‘Wat eet de Merel?’ is niet moeilijk. Als je ook enthousiast bent geworden ga dan naar de projectpagina om je aan te melden. Maak een tuin of ander telpunt aan en geef regelmatig je resultaten door. Dit kan wekelijks, maar ook als je minder vaak telt, is je bijdrage waardevol. Elke telling telt!.
Ken je naast de merel ook veel andere soorten op basis van geluid en uiterlijk, dan kun je wellicht ook meedoen aan het Meetnet Urbane Soorten van Sovon.
