Geluiden uit het veld: dode (jonge) mezen

In de afgelopen periode haalde opvallende sterfte onder volwassen Pimpelmezen regelmatig het nieuws, maar recent horen we ook het nodige over sterfte van jonge mezen. Om er een vinger achter te krijgen belden we verschillende onderzoekers.

In 2019 hadden mezen een goed (Koolmees) tot gemiddeld (Pimpelmees) broedsucces (zie dit bericht).  Onderzoekers keken reikhalzend uit naar het nieuwe jaar. De mezen begonnen ditmaal relatief laat met de eileg. Tweede helft mei vlogen de meeste jongen uit.

Variabele berichten

Leo Ballering stelde betrekkelijk veel sterfte onder jonge mezen vast net voor het uitvliegen. Hij had de indruk dat er in zijn omgeving minder rupsen zijn, belangrijkste voedsel voor jonge mezen. Maarten Hageman beaamde dit voor zijn onderzoeksplot bij Wehl, waar het broedsucces wat lager was dan vorig jaar. Op de Veluwe, op armere bodems, stelde hij echter een veel beter broedsucces vast. In de onderzoeksgebieden van Henri Bouwmeester in Twente en op Vlieland was het broedsucces heel goed en waren de jongen prima op gewicht voor het uitvliegen.

Al met al een divers beeld dus. Maarten besluit dat we met het goede jaar 2019 verwend waren en dat dit jaar wellicht weer gemiddeld is.

In de media

Mezensterfte krijgt veel aandacht in de media. Bij de Pimpelmees is sterfte aangetoond door bacteriële longontsteking.

In recente jaren was er veel aandacht voor het effect van bestrijdingsmiddelen tegen buxusmotten op jonge mezen.  Onderzoek van CLM toonde echter geen duidelijk verband aan.  Wel is er een verband vastgesteld met anti-vlooien- en tekenmiddelen bij honden en katten. Mezen gebruiken de haren voor de bekleding van de nestkom, waardoor de kale nestjongen met het middel in contact komen. Meer onderzoek is gewenst. Dit jaar haalt de bestrijding van de eikenprocessierups met Xentari het nieuws. Het middel doodt niet alleen de jeukrups maar ook andere rupsen en insecten. Het is niet duidelijk of dit ook sterfte heeft veroorzaakt onder (jonge) mezen.

Tweede leg?

Een deel van de broedparen is ondertussen begonnen aan de tweede leg. Hoeveel er dat zullen zijn, valt op dit moment nog niet te zeggen. Als de start van de eerste leg vroeg valt, is de kans groter dat een aanzienlijk deel aan de tweede leg begint (niet alleen bij mezen maar ook bij de Spreeuw).

Geef nesten en dode vogels door

Heb je een vogelnest gevonden of een bezette nestkast, geef dan het broedresultaat door. Kijk hoe je kunt meedoen  op de nestkaartsite. Als je dode jongen aantreft, geef dan het aantal door en de (geschatte) leeftijd. Wil je alleen een dode vogel of ander wild dier doorgeven, dan kan dat via een aparte pagina.

Jan Schoppers