Dit voorjaar tellen we opnieuw eendenkuikens

Terwijl de explosieve toename van de Krakeend gewoon doorgaat, neemt de broedpopulatie van de Wilde Eend in Nederland nog steeds af. Inmiddels is duidelijk dat een lage overleving van de kuikens van die laatste soort daarbij een grote rol speelt. Daar kwamen we achter dankzij de duizenden waarnemingen die sinds 2016 werden doorgegeven binnen het eendenkuikenproject.

Dit project werd opgezet na alarmerende geluiden over de afname van de Wilde Eend en heeft als doel landelijk inzicht te krijgen in de overleving van de kuikens, die kort na het uitkomen het nest verlaten. Na het Jaar van de Wilde Eend in 2020, toen meer dan duizend waarnemers kuikens telden, is de aandacht voor het eendenkuikenproject wat weggezakt. Toch blijft het belangrijk om eendenkuikens te melden, want alleen zo krijgen we zicht op de verschillen tussen jaren en kunnen we vaststellen of er verbetering optreedt. Bovendien gaan we het project dit voorjaar uitbreiden met meer soorten watervogels, wat het nog leuker maakt om de KuikenTeller app te gebruiken.

Terugblik op 2023

In 2023 werden ondanks de verminderde aandacht toch nog 1038 waarnemingen van eendenkuikens ingevoerd in de KuikenTeller app. Ruim 800 daarvan hadden betrekking op de Wilde Eend, maar er werden ook 148 kuikenwaarnemingen van de Soepeend en 68 van de Krakeend doorgegeven. In absolute zin kwam 2023 voor de Wilde Eend in de top 3 van jaren met de hoogste kuikenoverleving terecht, maar het aantal gevolgde gezinnen was te klein om met zekerheid te spreken van een bovengemiddeld jaar. De uitkomstpiek van de nesten van de Wilde Eend lag in 2023 in de eerste week van mei, iets later dan gemiddeld. Zoals gebruikelijk was er in juni een tweede piek, waarschijnlijk van eenden die hun eerste nest vroegtijdig zijn kwijtgeraakt. Die tweede piek viel mooi samen met de uitkomstpiek van de Krakeend, die anderhalve maand later begint met broeden dan de Wilde Eend.

Uitbreiding met andere soorten

Nu we met de KuikenTeller een goed lopend systeem hebben om voor de talrijke eendensoorten jaarlijks de kuikenoverleving en de timing van het broedseizoen te bepalen, is de tijd rijp om verder te kijken. Er zijn nog heel veel andere watervogels waarvan de kuikenfase volledig uit beeld blijft in de bestaande meetnetten. Voor de meest algemene soorten gaan we dit jaar de KuikenTeller app uitbreiden. Denk aan soorten als Fuut, Waterhoen, Meerkoet, Nijlgans en Knobbelzwaan. Om de leeftijden van de kuikens van deze soorten goed te kunnen inschatten, zijn we op zoek naar referentiefoto’s. Kom je dit jaar kuikens tegen van watervogels waarvan je precies weet hoe oud ze zijn, zet ze op de foto en mail ze naar erik.kleyheeg@sovon.nl. Samen met een artistieke biologiestudent gaan we deze foto’s gebruiken om voorbeeldplaatjes te maken voor het schatten van de leeftijd.

Volg ook een eendengezin!

Met het mooie voorjaarsweer zijn half maart alweer de eerste kuikenwaarnemingen van 2024 binnengekomen. De verwachting is dat de uitkomstpiek wat vroeger zal vallen dan vorig jaar, wat in eerdere jaren gecorreleerd leek met een lage overleving. Om dat helder te krijgen, verzamelen we dit jaar weer zoveel mogelijk waarnemingen van Wilde Eend, Soepeend en Krakeend. Voor het berekenen van de overlevingskans is het belangrijk dat veel van de gezinnen gedurende het seizoen meerdere keren gemeld worden. Waarnemingen kunnen net als de afgelopen jaren worden ingevoerd in de KuikenTeller app, die kan worden gedownload via kuikenteller.org.