Artikel Usutu-virus onderstreept belang monitoring en screening dode vogels

De recente uitbraak van het Usutu-virus (let op: niet de vogelgriep) laat zien dat monitoring van dode vogels snel belangrijke informatie over ziektes oplevert. In augustus en september zagen we steeds meer dode Merels gemeld worden (924 meldingen tegenover doorgaans enige 100-en per jaar). Bij een groot deel betrof het meerdere zieke of dode Merels bij elkaar. Van een klein deel kon de doodsoorzaak worden onderzocht. Het virus werd bij maar liefst 27 van 32 onderzochte dode Merels aangetroffen. Dit schrijven onderzoekers van o.a. het Dutch Wildlife Health Centre en Sovon in een kort artikel in Eurosurveillance.

We hoorden voor het eerst van dit virus nadat er in 2011 een grote uitbraak was in Duitsland. In ons land waren er echter tot dit jaar geen gevallen bekend. Het Usutu-virus werd al in april bij twee levende Merels in Wageningen aangetroffen, maar de serieuze uitbraak werd pas eind augustus opgemerkt.

Vervolgens:

• Het aantal meldingen van zieke en dode Merels nam snel toe tot 924 meldingen in de periode augustus – september. 

• De meeste meldingen kwamen uit het zuidoosten van Nederland. 

• Bij 27 van de 32 dode Merels die het DWHC onderzocht werd het virus aangetroffen. 

• Broedvogeltellingen of de jaarrond tuintellingen van Sovon zullen mogelijk nog gaan uitwijzen hoeveel effect de uitbraak daadwerkelijk heeft op de populatie.

Muggen

Usutu waart al zeker 20 jaar en mogelijk nog langer rond in Europa. Het virus komt uit Afrika en wordt overgedragen door huissteekmuggen. Na een natte junimaand en een warme nazomer waren er dit jaar veel steekmuggen aanwezig. Dit heeft mogelijk bijgedragen aan het ontstaan en ernst van de uitbraak. Omdat er geen goede Nederlandse monitoringgegevens van steekmuggen  zijn, pleiten de onderzoekers ervoor om muggen beter te gaan monitoren en bemonsteren, om zo de verspreiding van het virus nog eerder te kunnen signaleren.

Dode vogels melden

We bedanken alle waarnemers die met het melden van dode vogels een bijdrage leverden aan dit onderzoek. Vanwege de zeer recente uitbraak van vogelgriep is momenteel extra alertheid op dode watervogels gevraagd. Alle meldingen blijven welkom via https://www.sovon.nl/dode vogels