Jaar van de Scholekster

Naast weidevogel is de Scholekster ook wadvogel en in toenemende mate een stadsvogel. In al deze leefgebieden heeft de soort te maken met bedreigingen. Ondanks dat hier al veel onderzoek naar is gedaan, weten we nog weinig over de uitbreiding naar de stad en het broedsucces in de stad en het landelijk gebied. Iedereen kan meedoen met onderzoek om daar mee over te weten te komen.

In 2023 wordt de Scholekster voor de tweede keer vogel van het jaar. En dat is voor het eerst sinds in de ruim twintig jaar dat Sovon Vogelonderzoek Nederland en Vogelbescherming Nederland jaarlijks een vogelsoort in de schijnwerpers zetten. Vijftien jaar na het vorige Jaar van de Scholekster zijn de problemen voor de soort namelijk onverminderd groot. De resultaten van het onderzoek in het Jaar van de Scholekster moeten daarom nadrukkelijk bijdragen aan een betere bescherming van de soort.

Meedoen met onderzoek

Tijdens het Jaar van de Scholekster kunnen vogelliefhebbers meedoen met onderzoek in verschillende projecten. Allereerst roepen we vrijwilligers op om Scholeksters te tellen in stedelijk gebied. In 2008 broedde vier procent van de Nederlandse populatie in de stad. Er wordt aangenomen dat dat percentage inmiddels hoger ligt, maar dit is nooit goed onderzocht. Vooral tellingen op bedrijventerreinen en in de stadsranden zijn erg welkom.

Ook willen we een beter beeld krijgen van het broedsucces van Scholeksters op daken. Via het initiatief Scholekster op het Dak kan iedereen broedende Scholeksters doorgeven en volgen. Door het doen van herhaalde waarnemingen verzamelen we bruikbare gegevens. Ook vrijwilligers in het boerenland kunnen bijdragen door het doen van nestonderzoek en het verzamelen van gegevens over de overleving van jonge kuikens.

Een manier om het broedsucces van Scholeksters te vergroten is het aanbieden van beschermde nestgelegenheid, bijvoorbeeld in de vorm van een broedpaal. Of deze vorm van beschermen ook echt effect heeft, is nog niet eerder onderzocht. In het Jaar van de Scholekster gaan we hier iets aan doen, met hulp van vrijwilligers en professionele onderzoekers.

In het voorjaar waren we benieuwd waar geringde Scholeksters in het binnenland opdoken. Broeden de volwassen vogels nog steeds in het gebied waar ze zijn geringd en waar hebben de Scholeksters die als jong geringd zijn zich gevestigd? Deze challenge is op 1 juni afgelopen. In een nieuwe challenge willen we achterhalen waar de jonge vogels in hun eerste zomer verblijven. Terwijl de volwassen dieren na de winter terugkeren naar de broedgebieden, blijven de jonge vogels achter in de overwinteringsgebieden Waddenzee en Delta. Maar waar overzomert welk individu?

Betere bescherming

Onderzoek in het Jaar van de Scholekster moet leiden tot meer kennis over de soort, maar vooral tot verbetering van de omstandigheden voor scholeksters in Nederland, aldus Nico Korporaal, projectleider bij Vogelbescherming Nederland: “We willen maatregelen stimuleren die de kuikenoverleving van scholeksters ten goede komen. Zo willen we voorbeelden van natuurinclusieve landbouw uitdragen die een positief effect hebben op scholeksterpopulatie in landbouwgebieden, maar ook handvatten geven voor natuurinclusief bouwen en toepassing van beschermingsmaatregelen voor scholeksters op daken. Ook de bescherming van foerageergebieden en hoogwatervluchtplaatsen in de Wadden en de Zuidwestelijke Delta verliezen we niet uit het oog.”

Factsheets

Meer informatie over de bescherming van Scholeksters is te vinden in de factsheets van Vogelbescherming Nederland

Factsheet stadse Scholeksters Factsheet Scholeksters boerenland